Diolch, Ddirprwy Lywydd. A gaf fi ddechrau drwy ddiolch i Jack Sargeant am gyflwyno'r ddadl hon heddiw? Mae'n rhoi cyfle i mi, unwaith eto, i sicrhau pobl ledled Cymru mai ein blaenoriaeth yw eu cefnogi drwy'r argyfwng costau byw hwn. Rwyf wedi siarad yn helaeth yn ystod y misoedd diwethaf am effaith prisiau ynni cynyddol, am effaith chwyddiant, yn enwedig chwyddiant bwyd, am ganlyniadau trychinebus methiant Llywodraeth y DU i reoli'r economi, sydd wedi dinistrio ein cyllidebau a gwthio pobl i fyw mewn tlodi.

Ond nid yw'r ffeithiau a'r ffigurau hyn yn dweud wrthych beth mae'r argyfwng hwn yn ei olygu mewn gwirionedd i bobl sy'n byw gyda phwysau o'r fath bob dydd. Nid ydynt yn cyfleu'r gost bersonol i'r fam sy'n mynd heb fwyd er mwyn bwydo'i phlant, y person oedrannus sy'n poeni gormod am eu harian i droi'r gwres ymlaen, neu brofiad dirdynnol y teulu sy'n cael eu gwneud yn ddigartref am na allant fforddio eu rhent mwyach—un o nifer cynyddol o deuluoedd ac unigolion sy'n wynebu bod heb gartref am y tro cyntaf. Yn y bôn, Ddirprwy Lywydd, fwy a mwy, nid yw'r swm o arian sydd gan bobl yn dod i mewn bellach yn ddigon i dalu am hanfodion sylfaenol bywyd fel costau tai, gwresogi a bwyd. Nid oes modd mantoli'r cyfrifon, ac wrth i'r wythnosau fynd heibio, mae eu gallu i dalu'r costau hanfodol hyn yn lleihau ymhellach ac mae lefel eu dyled yn cynyddu.

Ond rwy'n rhannu'r pryderon y mae Jack Sargeant wedi'u nodi heddiw yn y ddadl hon, yn y cwestiwn amserol yn gynharach y prynhawn yma, ac ar bob cyfle'n gyson, am y defnydd cynyddol o fesuryddion rhagdalu gan gwmnïau ynni fel modd o adennill dyledion ynni. Fe wyddom fod talu am ynni ar gynllun rhagdalu yn llawer drytach i rai o'r aelwydydd mwyaf bregus a thlawd yn ein cymdeithas, hyd yn oed lle mae'r cwsmer ar fesurydd clyfar a lle nad oes cynnydd yn y taliadau gweinyddol i'r cyflenwr. Felly, ddydd Llun yr wythnos hon—a nodais hyn eisoes y prynhawn yma—cyfarfûm unwaith eto â chyflenwyr ynni a galwais arnynt i roi eu sicrwydd i mi eu bod yn rhoi camau diwydrwydd dyladwy ar waith ac nad oedd pobl yn cael eu newid i fesuryddion rhagdalu yn erbyn eu hewyllys, yn enwedig y rhai sydd eisoes ar fesurydd clyfar. Byddaf yn parhau i gyfarfod â hwy'n rheolaidd i sicrhau, yn sgil yr addewidion a roddasant i mi—ac fe wnaethant addewidion i mi mewn perthynas â'u harferion, gan ddweud un ar ôl y llall mai dewis olaf yn unig oedd hwn—y byddaf yn eu dwyn i gyfrif yn fy ymgysylltiad â hwy ac yn edrych ar y dulliau a nodwyd gan Jack a chyd-Aelodau heddiw, lle gallem ddylanwadu ar y penderfyniadau hynny mewn gwirionedd.