Bil Trefn Gyhoeddus

Part of 2. Cwestiynau i'r Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog y Cyfansoddiad – Senedd Cymru am 2:52 pm ar 25 Ionawr 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:52, 25 Ionawr 2023

(Cyfieithwyd)

Rwy'n cofio Brynle Williams yn dda.

Mae'n gwestiwn pwysig iawn, ac yn un sy'n codi mor aml ar eitemau o ddeddfwriaeth. Mae'r Bil Trefn Gyhoeddus yn parhau ag ymagwedd anflaengar Llywodraeth y DU tuag at yr hawl i brotestio a mynegiant rhydd. Mae'n ymosodiad arall ar hawliau democrataidd pobl ar draws Cymru. Byddai'r diwygiadau diweddaraf i'r Bil yn caniatáu i'r heddlu gyfyngu ar brotestiadau hyd yn oed cyn iddynt ddod yn aflonyddgar, gan wneud y Bil yn fwy anflaengar ac awdurdodol. Mae'n fy atgoffa o'r ffilm honno. A ydych chi'n cofio'r ffilm gyda—? Ni allaf gofio pwy, ond roeddent yn arestio pobl am y gallent weld i'r dyfodol ac fe fyddent yn darganfod ac yn atal troseddau drwy arestio pobl o flaen llaw. Wel, dyma'r un pŵer, bron yn union, lle byddai gan yr heddlu bŵer i arestio pobl nad ydynt wedi cyflawni unrhyw drosedd mewn gwirionedd oherwydd eu bod yn credu y gallai trosedd gael ei chyflawni, ni waeth beth fo'r dystiolaeth, pŵer sydd bron yn fympwyol. 

Mae'r Bil yn dilyn Deddf yr Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a'r Llysoedd 2022, a oedd unwaith eto'n cyfyngu ar hawliau dinesig ac unwaith eto, fe wnaethom wrthod cydsyniad deddfwriaethol i honno, ond cafodd ein gwrthwynebiad ei ddiystyru gan Lywodraeth y DU. Mae'n rhaid inni weld beth sy'n digwydd, rwy'n meddwl, o fewn cyfres o ddarnau anflaengar o ddeddfwriaeth sydd, fesul tipyn, yn erydu rhyddid a hawliau sylfaenol. Gallwn siarad am y Ddeddf Heddlu, Troseddu, Dedfrydu a'r Llysoedd, mae gennym y Bil hawliau'n cael ei atgyfodi eto, Bil sy'n ceisio dileu hawliau dinasyddion i arfer eu hawliau dynol yn llysoedd y DU. Mae gennym y Bil Streiciau (Lefelau Gwasanaeth Lleiaf), sy'n rhoi pwerau mympwyol i Ysgrifennydd Gwladol heb unrhyw gyfeirio at dystiolaeth nac unrhyw barti arall. Felly, yn y bôn, dyma ddeddfwriaeth sy'n creu math mwy a mwy awdurdodol o lywodraeth. Yn amlwg, bydd mwy o ystyriaeth i hyn mewn perthynas â chydsyniad deddfwriaethol, oherwydd credaf ei fod yn effeithio ar ein sefyllfa yma. Bydd rhaid inni edrych yn ofalus iawn ar hynny ac ar ddiwygiadau i hynny. Ond mae yna rybudd ac mae cyfrifoldeb ar swyddogion y gyfraith ac ar seneddau i barhau'n effro i ryddid eu dinasyddion. Mae'n rhaid imi ddweud bod y ddeddfwriaeth hon, ddydd ar ôl dydd, yn dwyn rhyddid a hawliau oddi wrth ddinasyddion Cymru.