Part of the debate – Senedd Cymru am 2:49 pm ar 7 Chwefror 2023.
Diolch, Sioned. Yn wir, rwy'n rhannu eich teimladau fod hwn yn ddiwrnod o falchder i ni, nid yn unig yn y Siambr hon, ond mewn cymunedau ledled Cymru, ac rwyf wedi cael llawer o adborth cadarnhaol eisoes, mewn gwirionedd, yn mynegi pa mor bwysig yw'r cynllun ei hun. Ond, fel rydych chi'n dweud, fe ddaw'r dystiolaeth wrth gymhwyso'r camau hynny ac mewn gwirionedd wrth i ni wneud i bobl deimlo yn ddiogel a'u bod nhw'n cael eu cefnogi yn y dyfodol. Ac fe hoffwn i ddiolch i Siân Gwenllian ar y cofnod hefyd am y gwaith a wnaeth hi gyda ni ar y cynllun gweithredu hwn, a'r ymrwymiad angerddol a ddaeth oddi wrth Siân a'r tîm i wneud y gwaith hwn a'r gydnabyddiaeth bod mwyafrif Siambr y Senedd hon yn gefnogol i'n gwaith cynhwysol ni a'n huchelgeisiau ni o ran LHDTC+ i Gymru. Fe ddywedais i o'r blaen—ac nid wyf i am ymddiheuro am ddweud hyn dro ar ôl tro—bod gweithredu yn bwysig; gweithredu sy'n gwneud gwahaniaeth. Ond mae'r hyn yr ydym ni'n ei ddweud yn gallu bod ag effaith fawr hefyd, ac nid bob amser mewn ffordd gadarnhaol. Felly, rwyf i o'r farn bod angen i ni i gyd feddwl am hynny cyn i ni agor ein genau neu drydar weithiau hefyd—ac nid rhywbeth i wleidyddion yn unig ei ystyried mo hynny; mae hynny i bobl eraill ei ystyried hefyd.
Rwyf i am geisio cyffwrdd â chymaint ag y gallaf i o'r pwyntiau y gwnaethoch chi eu codi, ond rwy'n siŵr y bydd hyn yn rhywbeth y byddwn ni'n ei godi mewn deialog barhaus wedi hyn. Mae hynny'n ymwneud â'r cyfleoedd sydd gennym ni o ran cynhwysiant yn y gweithle. Mae hi mor bwysig eich bod chi'n gallu mynd i'r gwaith a theimlo eich bod chi'n gallu bod y chi eich hun, neu deimlo eich bod chi'n gallu mynegi eich pryderon chi os oes rhywbeth yn digwydd yn anffodus a bod gennych chi fan ddiogel neu le i fynd i roi hysbysiad o hynny. Felly, rwy'n sicr yn hapus i roi sicrwydd y byddwn ni'n adeiladu ar yr hyn sydd yn y cynllun gweithredu, ac yn defnyddio pob ysgogiad sydd gennym ni yng Nghymru ar hyn o bryd yn hyn o beth, yn y sector cyhoeddus yn enwedig.
Mae arfer gorau yn bodoli yn y sector breifat hefyd. Rwyf i am ymweld â rhywle ar ddiwedd y mis. Felly, rwy'n gobeithio y gallwn ni weithio ar hynny a chydgyfranogi o hynny. Roeddwn i'n arbennig o awyddus, yn rhan o'r cynllun gweithredu, ein bod ni'n cynnwys y gwaith y mae rhai o'n cydweithwyr ni yn yr undebau llafur yn ei wneud eisoes, oherwydd pam ddylem ni ailddyfeisio'r olwyn os oes adnoddau da ar gael a rhwydweithiau da o gymorth? Rwy'n credu y gallwn ni ddysgu ac ehangu hynny mewn gweithleoedd ledled Cymru hefyd, i sicrhau bod pobl yn gallu mynd i'r gwaith a bod yn nhw eu hunain mewn gwirionedd a theimlo eu bod nhw mewn lle diogel. Oni bai eich bod chi'n aml filiwnydd neu eich bod chi wedi ennill y loteri, mae gwaith yn rhan bwysig iawn o'n bywydau ni i gyd.
Rwy'n croesawu cefnogaeth o ran cynhwysiant a chefnogaeth i'r Gymraeg. Mae hi mor bwysig i chi allu nid yn unig byw fel pwy ydych chi mewn gwirionedd, ond yn eich iaith gyntaf chi hefyd, a chael eich cefnogi i wneud hynny a gallu gwneud hynny hefyd.
Y peth olaf i gyffwrdd arno yw o ran cynnydd o 35 y cant mewn troseddau casineb LHDTC+. Rydyn ni'n sôn am ba mor bell yr ydym ni wedi teithio, ac rwy'n credu, yn briodol, mai mis hanes LHDT yw'r amser i siarad am hynny a dathlu hynny. Fe ddywedais i yn y Siambr hon o'r blaen, pan oeddwn i'n tyfu i fyny yng Nghymru, nid oeddwn i'n gallu priodi'r un yr oeddwn i'n ei charu. Fe allwn ni brofi gwahaniaethu yn fy erbyn o ran ceisio nwyddau a gwasanaethau. Ni ellid siarad amdanaf i yn yr ysgol. Felly, rydyn ni wedi dod yn bell, ond rwy'n cydnabod bod gennym ni ffordd bell i fynd eto, a dim ond cam ar y daith o wneud hynny yw'r cynllun hwn. Mae'r elfennau sy'n ymwneud â throseddau casineb yn y cynllun gweithredu nid yn unig yn edrych ar yr hyn sydd angen i ni ei wneud gyda phlismona a chyfiawnder a datganoli hynny, ond o ran cefnogi'r gymuned hefyd i deimlo'r berthynas honno gyda phlismona hefyd, a'n bod ni'n deall beth yw troseddau casineb. Rwyf i wedi dweud o'r blaen nad yw pobl yn deall yn iawn beth yw ystyr hynny. Nid oes raid iddo fod yn ymosodiad corfforol; fe all fod ar lafar. Peth digalon i mi yw dweud, mewn gwirionedd, fy mod i wedi edrych ar y ffigyrau ar gyfer y flwyddyn ddiwethaf, 2021-22, ac rwy'n credu bod cynnydd o 35 y cant wedi bod o ran troseddau casineb LHDT. Yn drist iawn, rwyf innau'n ystadegyn sy'n rhan o'r cynnydd hwnnw. Rwyf i wedi siarad am hynny yn y Siambr hefyd. Rwyf i o'r farn ei bod hi'n bwysig ein bod ni'n siarad am hyn ac yn codi hyn, ac rwy'n croesawu eich cefnogaeth chi a'ch plaid chi'n fawr, ac rwy'n edrych ymlaen at ymuno â chi i weithio gyda'n gilydd.