8. Sut mae Llywodraeth Cymru yn cefnogi disgyblion niwroamrywiol? OQ59072

Rydym yn parhau i gefnogi disgyblion niwroamrywiol. Mae'r system anghenion dysgu ychwanegol a'r Cwricwlwm i Gymru yn canolbwyntio ar anghenion plant a phobl ifanc drwy gynlluniau sy'n canolbwyntio ar unigolion a chefnogi cynnydd unigolion.

Diolch. Mae rhieni disgyblion sydd wedi cael diagnosis neu yr amheuir fod ganddynt gyflyrau niwroamrywiol yn dal i gysylltu â mi yn rheolaidd, gyda llawer ohonynt wedi cael diagnosis o gyflyrau niwroamrywiol eu hunain a'r rhan fwyaf ohonynt yn byw yn sir y Fflint. Yn ystod y misoedd diwethaf yn unig, mae'r e-byst a ddaeth i law gan rieni yn sir y Fflint yn cynnwys y canlynol: 'Rydym yn atodi tystiolaeth sy'n dangos ymddygiadau sy'n gysylltiedig ag awtistiaeth ac a gedwir yn ei ffeil addysg, ac eto nid yw wedi cael asesiad ffurfiol na diagnosis o awtistiaeth.' Dywedodd mam niwroamrywiol arall, 'Os rhywbeth, rydym wedi cael ein heithrio o unrhyw beth er enghraifft pan aeth y gwasanaethau cymdeithasol i ysgol fy merch yn ddiweddar. Sut mae honno'n bartneriaeth gyfartal pan fyddwch yn byw mewn ofn ac yn methu ymddiried?' Ysgrifennodd un arall, 'Mae fy mab yn awtistig ac wedi cwyno am fwlio eithafol gan ddisgyblion a chynorthwyydd addysgu yn ei ysgol flaenorol. Gwrthododd y cyngor unrhyw gais am gymorth.' Ysgrifennodd eiriolwr dros fam awtistig fod mab ei chleient yn dod adref o'r ysgol gyda chleisiau. Dywedodd y gweithiwr cymdeithasol a ymwelodd na allai weld unrhyw gleisiau er bod ei fam wedi tynnu lluniau o'r cleisiau y diwrnod hwnnw. Ac yn olaf, yr wythnos diwethaf, ysgrifennodd mam fod ysgol ei merch awtistig wedi gwneud llawer o atgyfeiriadau ar gyfer ei merch, ond cawsant eu rhwystro. Sut y gallwch sicrhau bod deddfwriaeth Cymru ar waith yn effeithiol i atal tramgwyddo mynych ac amlwg o'r fath rhag digwydd?

Wel, nid oes yr un ohonom yn dymuno clywed y mathau o enghreifftiau y mae Mark Isherwood wedi’u disgrifio yn ei gwestiwn heddiw, ac os hoffai ysgrifennu ataf yn benodol ynglŷn ag unrhyw un ohonynt, byddwn yn fwy na pharod i fynd i'r afael â hynny.

Mewn perthynas â sicrhau bod y diwygiadau'n effeithiol, rydym yn sicrhau bod cyllid ychwanegol yn y system, eleni ac ar gyfer y ddwy flynedd nesaf. Rydym bellach ychydig dros flwyddyn i mewn i gyfnod gweithredu tair blynedd ar gyfer y diwygiadau anghenion dysgu ychwanegol pwysig iawn. Bydd yn gwybod hefyd ein bod wedi cyhoeddi deunydd newydd pwysig yn ddiweddar, sef canllawiau i ddisgyblion a’u rhieni ynglŷn â'u hawliau a’r gwasanaethau y mae ganddynt hawl iddynt. Ac mewn perthynas â chefnogi’r gweithlu i ddeall anghenion disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol, mewn addysg gychwynnol i athrawon ac mewn dysgu proffesiynol parhaus i athrawon sy'n gweithio, yn amlwg, mae diwallu’r anghenion hynny yn flaenoriaeth, ac mae cefnogi dysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol yn rhan o astudiaethau craidd athro dan hyfforddiant. Rydym hefyd wedi datblygu rhaglen ddysgu proffesiynol genedlaethol ar-lein ar anghenion dysgu ychwanegol, wedi'i hanelu'n benodol at gydgysylltwyr anghenion dysgu ychwanegol, ond hefyd athrawon a darlithwyr, fel y gallant ddatblygu eu gallu eu hunain i gefnogi athrawon yng nghyswllt anghenion dysgu ychwanegol. Ac yn ogystal â’n gwaith i gefnogi pob dysgwr ag anghenion dysgu ychwanegol, rydym yn ariannu’r tîm awtistiaeth cenedlaethol i ddarparu cymorth ac adnoddau perthnasol i’r sector addysg hefyd.

Diolch i'r Gweinidog.