Diolch. Mae hi bob amser yn ddiddorol pan fydd gennych chi'r ddadl fer ar y dydd Mercher cyn hanner tymor neu ar ddiwedd y tymor. Mae Alun Davies wedi cael munud yn y ddadl hon.

Strwythur gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru: a ydym wedi'i gael yn iawn? Yr ateb yw 'ydym' mewn rhai achosion a 'nac ydym' mewn achosion eraill. Lle rydym wedi'i gael yn anghywir, a yw'n ddigon gwael i fod angen ailstrwythuro? Mae'r gwasanaeth cyhoeddus yng Nghymru yn cynnwys cannoedd o sefydliadau. Ceir rhai bach, lleol, tra bod eraill yn fawr a rhai'n darparu ar gyfer Cymru gyfan. Y farn sydd gan nifer, os nad y rhan fwyaf, o Aelodau'r Senedd, ac o leiaf yn rhannol gan Lywodraeth Cymru, yw bod sefydliadau mwy o faint yn well, ac nid oes unrhyw fethiannau ar ran y sefydliadau mawr yng Nghymru wedi eu hargyhoeddi fel arall. Mewn gwirionedd, er bod methiannau bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr wedi'u dogfennu'n dda, mae cyn-lefarydd iechyd Plaid Cymru wedi dweud wrthyf y dylem gael un bwrdd iechyd i Gymru. Mae Aelod Ceidwadol wedi dweud wrthyf y dylid cael dau, gydag un ar gyfer y gogledd ac un ar gyfer y de. Mae'r dadleuon yn ddeniadol ar yr wyneb. Rydych yn lleihau nifer y prif weithredwyr, tîm y weithrediaeth ac aelodau'r bwrdd, gan ryddhau arbedion.

Dros nifer o flynyddoedd gwelwyd gwasanaethau'n cael eu had-drefnu gan greu sefydliadau mwy a mwy o faint ledled Cymru. Rydym wedi mynd o lawer i un, mewn rhai achosion, a saith mewn rhai achosion. Ond mae nifer wedi mynd i lawr i ddim ond un. Sefydlwyd gwasanaeth ambiwlans Cymru yn 1998 drwy uno'r pedair ymddiriedolaeth ambiwlans ar y pryd a'r gwasanaeth ambiwlans a gâi ei ddarparu gan Ymddiriedolaeth GIG Sir Benfro a Derwen. Cafodd Iechyd Cyhoeddus Cymru ei greu yr un pryd â'r byrddau iechyd lleol drwy uno'r gwasanaeth iechyd cyhoeddus cenedlaethol, Canolfan Iechyd Cymru, Uned Gwybodaeth ac Arolygaeth Canser Cymru, Gwasanaeth Cofrestr a Gwybodaeth Anomaleddau Cynhenid Cymru, a Gwasanaethau Sgrinio Cymru. Mae Iechyd a Gofal Digidol Cymru yn darparu systemau a gwasanaethau a ddefnyddir yng nghartrefi cleifion, mewn meddygfeydd, mewn ysbytai, ac yn y gymuned. Mae saith bwrdd iechyd lleol bellach yn cynllunio, yn diogelu ac yn darparu gwasanaethau iechyd yn eu hardaloedd yn lle'r 22 bwrdd iechyd ac ymddiriedolaethau GIG a gyflawnai'r swyddogaethau hyn o'r blaen. Mae maint y boblogaeth yn amrywio—Powys ar ychydig dros 130,000 i Betsi Cadwaladr ar ychydig dan 700,000—ond mewn sawl ffordd, mae'r boblogaeth yn llai pwysig na phellter daearyddol.

Cafodd y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol ei greu gan Lywodraeth Cymru ym mis Mawrth 2013. Ei gylch gwaith yw sicrhau gwerth £1 biliwn o nwyddau a gwasanaethau mewn gwariant cyffredin a rheolaidd. Ffurfiwyd Cyfoeth Naturiol Cymru drwy uno Cyngor Cefn Gwlad Cymru, Asiantaeth yr Amgylchedd Cymru a Chomisiwn Coedwigaeth Cymru. Ers ei greu, cafwyd nifer o fenthyciadau buddsoddi-i-arbed i ariannu diswyddiadau, a cheir adroddiad cyffredinol archwilydd sy'n hynod feirniadol ar werthu coed. Ceir dwy asiantaeth gefnffyrdd yn lle'r wyth asiantaeth flaenorol a gâi eu rhedeg gan gynghorau sir. Adolygodd Llywodraeth Cymru y ffordd y câi cefnffyrdd a thraffyrdd eu rheoli, a phenderfynodd leihau'r nifer o wyth i dri ac yna i lawr i ddau. Tri pharc cenedlaethol: yn dilyn Deddf yr Amgylchedd 1995, mae pob parc cenedlaethol wedi cael ei reoli gan ei awdurdod parc cenedlaethol ei hun ers 1997. Ond mae rhai pobl yn dadlau mai un corff parciau cenedlaethol rydym ei eisiau yng Nghymru. Y syniad yw bod un yn well nag unrhyw rif arall, er gwaethaf popeth a welwch. Yn weddol ddiweddar cawsom yr alwad i'w huno. Mae gennym dri gwasanaeth tân ac achub, a ffurfiwyd yn sgil ad-drefnu llywodraeth leol, yn lle'r wyth gwasanaeth tân ac achub blaenorol a oedd gan y cynghorau sir. Yna mae gennym bedwar consortiwm addysg rhanbarthol. Crëwyd 22 o gynghorau sir neu fwrdeistrefi sirol ym 1995 drwy uno cynghorau sir a dosbarth. Ers sawl blwyddyn, bu galwadau gan rai gwleidyddion am uno llywodraeth leol, gan gynnwys un sydd yn yr ystafell heddiw. Dros 700 o gynghorau tref a chymuned. Mae'r gwasanaeth gyrfaoedd wedi cael ei dynnu allan o reolaeth leol ac mae bellach yn cael ei redeg yn ganolog.