1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 28 Chwefror 2023.
2. Pa drafodaethau mae'r Prif Weinidog wedi eu cael gyda Chyngor Sir Ddinbych ynglŷn â chynlluniau i ailosod pont Llannerch rhwng Trefnant a Thremeirchion? OQ59153
Diolch i'r Aelod am y cwestiwn yna, Llywydd. Yn dilyn trafodaethau gyda swyddogion Llywodraeth Cymru, gallaf gadarnhau bod y cyngor wedi gwneud cais am gyllid trwy ein cronfa ffyrdd cydnerth i gynorthwyo gydag ailosod y bont.
Diolch am yr ateb yna, Prif Weinidog. Cynhaliwyd cyfarfod cyhoeddus yn ddiweddar yn y White House yn Rhuallt, ynglŷn â chynnydd o ran y gwaith o ailadeiladu pont Llannerch yr oedd mawr ei angen, yn dilyn ei herydiad drwy achosion naturiol yn sgil storm Christoph, yn ôl yn 2021. Cafodd trigolion lleol, cynghorwyr, arweinwyr cyngor, a phenaethiaid adrannol o'r awdurdod yn sir Ddinbych drafodaeth gynhyrchiol ar strategaeth y swyddogion i gwblhau gwaith ailosod erbyn 2026, yn amodol ar gymeradwyaeth Llywodraeth Cymru i achos busnes Cyngor Sir Ddinbych, a gyflwynwyd yn ddiweddar, fel yr ydych chi wedi sôn, am gyllid. Fel y gwyddoch, mae trigolion cymunedau gwledig fel Trefnant a Thremeirchion wedi cael eu hynysu am ddwy flynedd ers cwymp y bont, ac mae diffyg pont newydd yn parhau i fod yn rhwystr i bolisi newid hinsawdd Llywodraeth Cymru ei hun ar wahardd adeiladu ffyrdd yng Nghymru, a hefyd yn gwneud dargyfeiriadau ffyrdd maith yn angenrheidiol ac yn ychwanegu at gostau beichus i gyllidebau teuluol a gwahanol gyllidebau adrannol y cyngor. Roedd cymeriad pendant y cyfarfod cyhoeddus yn un o ymdrech unedig a dymuniad i weithio ar draws y rhaniad gwleidyddol i sicrhau bod y darn allweddol hwn o seilwaith lleol a hanesyddol yn cael ei adfer cyn gynted â phosibl. Felly, Prif Weinidog, a allwch chi ddarparu manylion heddiw o'ch arsylwadau o'r achos busnes gan Gyngor Sir Ddinbych, a rhoi manylion eich strategaeth i wneud yn siŵr bod pobl dda cefn gwlad sir Ddinbych yn gallu parhau wedi'u cysylltu, trwy ailosod pont Llannerch, i sicrhau symudiad diogel trigolion cefn gwlad sir Ddinbych? Diolch.
Llywydd, diolch i Gareth Davies am y cwestiynau pellach yna. Rwy'n cytuno ag ef—yn sicr nid yw'n fater o ddadlau gwleidyddol bod angen diwallu anghenion y trigolion lleol hynny. Fel rheol, Llywydd, mae'r gronfa ffyrdd cydnerth yn cymryd ceisiadau gan gynlluniau sy'n bodoli eisoes yn unig, ond yn yr achos hwn, gan fod y bont wedi cael ei dinistrio gan achosion naturiol, gwnaed eithriad fel bod modd gwneud cais i'r gronfa honno. Ac mae'r cais, fel y dywedodd yr Aelod, bellach wedi dod i law. Mae'n gofyn am rai cannoedd o filoedd o bunnau yn y flwyddyn ariannol nesaf er mwyn gwneud y gwaith paratoi angenrheidiol, oherwydd er bod y cynnig, fel yr wyf i'n ei ddeall, ar gyfer pont sydd yr un fath yn ei hanfod, gyda rhai elfennau teithio llesol ychwanegol, bydd angen gwaith dylunio ar bont sydd yr un fath hyd yn oed, a bydd angen modelu, o gofio mai llifogydd a achosodd chwalfa'r bont, ac mae'n bosibl y bydd angen rhywfaint o gaffael tir cymedrol i fwrw ymlaen â'r gwaith. Dyna'r elfennau gwaith y mae Cyngor Sir Ddinbych eisiau eu cwblhau yn y flwyddyn ariannol nesaf. Nawr, mae'n rhaid i mi ddweud wrth yr Aelod bod nifer fawr o geisiadau, fel y byddech chi'n ei ddisgwyl, i'r gronfa honno, ac mae'n rhaid i swyddogion asesu'r holl geisiadau sy'n dod i mewn, yn y ffordd decaf bosibl, ac yna byddan nhw'n edrych i weld a yw'n bosibl darparu'r cyllid y gofynnir amdano ar gyfer y flwyddyn nesaf, fel y gellir cwblhau'r gwaith paratoi angenrheidiol hwnnw ac y gall trigolion yn etholaeth yr Aelod edrych ymlaen at gynllun cadarnhaol i ailosod y bont.