11. Rheoliadau Ardrethu Annomestig (Lluosydd) (Cymru) 2023

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:16 pm ar 28 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rebecca Evans Rebecca Evans Labour 6:16, 28 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Hoffwn, os gwelwch yn dda. Rwy'n siomedig nad yw'r Ceidwadwyr yn cefnogi rhewi'r lluosydd, oherwydd, wrth gwrs, y dewis arall yw bod y lluosydd yn codi yn unol â'r mynegai prisiau defnyddwyr, a fyddai'n amlwg yn newyddion drwg iawn i fusnesau ledled Cymru gyfan, ac mae'n rhaid i ni gofio hefyd mai dim ond un ffactor sy'n pennu bil y talwr ardrethi yw'r lluosydd, ac ni ddylid ei ystyried ar ei ben ei hun. Ffactor arall, wrth gwrs, yw gwerth ardrethol yr eiddo ei hun, ac mae ein sylfaen dreth, sydd â gwerth ardrethol cyfartalog o tua £19,000, yn wahanol iawn, iawn i'r hyn ar draws y ffin yn Lloegr, lle mae ganddyn nhw gyfartaledd llawer uwch o tua £33,000, ac yn amlwg wedyn mae hynny'n creu gwahaniaeth mawr o ran rhwymedigaeth gyfartalog talwyr ardrethi.

Ac mae'n werth cydnabod hefyd, wrth gwrs, mai dim ond rhan o'n cymorth i fusnesau yw ein cymorth o ran rhewi'r lluosydd. Rydym ni'n darparu drwy'r gyllideb derfynol, a gyhoeddwyd heddiw, dros £460 miliwn o gymorth i dalwyr ardrethi yng Nghymru dros y ddwy flynedd ariannol nesaf, ac mae hynny ar ben y £240 miliwn o gymorth yr ydym ni'n ei ddarparu bob blwyddyn. Felly, rydym ni'n darparu cymorth helaeth iawn i dalwyr ardrethi ledled Cymru o ran, yn enwedig, busnesau bach, ond hefyd y busnesau hynny yn y sectorau manwerthu, lletygarwch a hamdden, y fydd eu biliau yn cael eu gostwng 75 y cant y flwyddyn nesaf o ganlyniad i'r cymorth yr ydym ni'n ei ddarparu.

Ac yn amlwg, bydd cyd-Aelodau yn ymwybodol o'r ailbrisio sydd wedi bod yn digwydd, a'r ffaith y bydd ardrethi rhai eiddo yn cynyddu, felly rydym ni wedi rhoi cymorth pontio ar waith i bob un o'r busnesau hynny a fydd yn gweld cynnydd o fwy na £300 o ganlyniad i'r ailbrisiad hwnnw—eto, dull teg a phragmatig iawn o gynorthwyo busnesau. Ac rwy'n credu bod ein pecyn o gymorth newydd, ynghyd â'n cynlluniau rhyddhad parhaol, yn sicrhau bod gennym ni amgylchedd gwirioneddol groesawgar yma i fusnesau yng Nghymru, gan ddiogelu ein cyllid llywodraethol lleol wrth gwrs.

A bydd y rheoliadau yr ydym ni wedi eu cyflwyno heddiw yn darparu elfen allweddol o'r cymorth hwnnw, gan atal y cynnydd ar sail chwyddiant i filiau ardrethi y byddai talwyr ardrethi yn eu hwynebu fel arall, ac, am y rheswm hwnnw, Llywydd, byddwn yn gofyn i'r Ceidwadwyr ailystyried eu bwriad i bleidleisio yn erbyn y camau hynny y prynhawn yma.