Eitem 11 sydd nesaf, y Rheoliadau Ardrethu Annomestig (Lluosydd) (Cymru) 2023. Dwi'n galw ar y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol i wneud y cynnig—Rebecca Evans.

Cynnig NDM8209 Lesley Griffiths

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo Rheoliadau Ardrethu Annomestig (Lluosydd) (Cymru) 2023 a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 26 Ionawr 2023.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch. Cynigiaf y cynnig i gymeradwyo Rheoliadau Ardrethu Annomestig (Lluosydd) (Cymru) 2023. Mae'r rheoliadau yn gosod y lluosydd ardrethu annomestig ar gyfer 2023-24. Ar 12 Rhagfyr, cyhoeddais y penderfyniad i rewi'r lluosydd ar gyfer 2023-24. Bydd yn aros ar yr un lefel a osodwyd ers 2020-21, sef 0.535. Mae hyn yn golygu y bydd yr holl filiau ardrethi a dalwyd yn 2023-24 yn sylweddol is nag y bydden nhw fel arall. Bydd y newid hwn yn helpu busnesau a threthdalwyr eraill yng Nghymru, yn enwedig o ystyried y pwysau y maen nhw wedi bod yn eu hwynebu, gan gynnal llif sefydlog o refeniw trethi ar gyfer gwasanaethau lleol. Mae'r rhewi yn cael ei ariannu'n llawn gan Lywodraeth Cymru. Rydym ni'n buddsoddi dros £100 miliwn bob blwyddyn i dalu'r gost, felly ni fydd unrhyw effaith ar yr arian a ddarperir ar gyfer gwasanaethau drwy ardrethu annomestig. Rwy'n ddiolchgar i'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am ei ystyriaeth o'r rheoliadau, a gofynnaf i'r Aelodau gymeradwyo'r rheoliadau heddiw.

Diolch, Gweinidog. Mae pob un ohonom ni'n gwybod mai BBaChau yw curiad calon ein heconomi yma yng Nghymru. Maen nhw'n darparu cyflogaeth hanfodol ac yn cyfrannu at synnwyr o gymuned a pherthyn. Ac er fy mod i'n falch nad yw'r lluosydd wedi codi, ni allwn ni gefnogi'r rhewi, oherwydd mae'n amlwg y gellid fod wedi gwneud llawer mwy i gynorthwyo'r gymuned fusnes. Er enghraifft, fel y nododd y memorandwm esboniadol yn opsiwn 3, lle mae'n awgrymu opsiwn i leihau'r lluosydd 2 y cant, wel, byddai hynny wedi dod â ni'n fwy cyson â gweddill y DU. Y gwir amdani yw bod busnesau yn yr Alban a Lloegr yn talu cyfradd is o ardrethi busnes nag y mae busnesau yn ei wneud yng Nghymru. Mae eu lluosyddion yn fwy hael, ac felly hefyd eu cynlluniau rhyddhad ardrethi i fusnesau bach. Mae'n amlwg bod y gost o gyflawni busnes yn uwch yma yng Nghymru nag yng ngweddill Prydain Fawr, gan lesteirio twf busnesau a chynyddu'r pwysau ar fusnesau ar adeg pan ddylem ni fod yn ceisio eu cynorthwyo. Felly, gellid gwneud llawer mwy; er ein bod ni'n croesawu'r rhewi, nid yw'n ddigon—. Dydyn ni ddim wedi gwneud digon. Diolch.

A wnaf i ymateb i'r ddadl, Llywydd?

O, mae'n ddrwg gen i. Ie. Fe wnes i anghofio bod yn rhaid i mi ddweud rhywbeth. Y Gweinidog i ymateb, os yw'n dymuno.

Hoffwn, os gwelwch yn dda. Rwy'n siomedig nad yw'r Ceidwadwyr yn cefnogi rhewi'r lluosydd, oherwydd, wrth gwrs, y dewis arall yw bod y lluosydd yn codi yn unol â'r mynegai prisiau defnyddwyr, a fyddai'n amlwg yn newyddion drwg iawn i fusnesau ledled Cymru gyfan, ac mae'n rhaid i ni gofio hefyd mai dim ond un ffactor sy'n pennu bil y talwr ardrethi yw'r lluosydd, ac ni ddylid ei ystyried ar ei ben ei hun. Ffactor arall, wrth gwrs, yw gwerth ardrethol yr eiddo ei hun, ac mae ein sylfaen dreth, sydd â gwerth ardrethol cyfartalog o tua £19,000, yn wahanol iawn, iawn i'r hyn ar draws y ffin yn Lloegr, lle mae ganddyn nhw gyfartaledd llawer uwch o tua £33,000, ac yn amlwg wedyn mae hynny'n creu gwahaniaeth mawr o ran rhwymedigaeth gyfartalog talwyr ardrethi.

Ac mae'n werth cydnabod hefyd, wrth gwrs, mai dim ond rhan o'n cymorth i fusnesau yw ein cymorth o ran rhewi'r lluosydd. Rydym ni'n darparu drwy'r gyllideb derfynol, a gyhoeddwyd heddiw, dros £460 miliwn o gymorth i dalwyr ardrethi yng Nghymru dros y ddwy flynedd ariannol nesaf, ac mae hynny ar ben y £240 miliwn o gymorth yr ydym ni'n ei ddarparu bob blwyddyn. Felly, rydym ni'n darparu cymorth helaeth iawn i dalwyr ardrethi ledled Cymru o ran, yn enwedig, busnesau bach, ond hefyd y busnesau hynny yn y sectorau manwerthu, lletygarwch a hamdden, y fydd eu biliau yn cael eu gostwng 75 y cant y flwyddyn nesaf o ganlyniad i'r cymorth yr ydym ni'n ei ddarparu.

Ac yn amlwg, bydd cyd-Aelodau yn ymwybodol o'r ailbrisio sydd wedi bod yn digwydd, a'r ffaith y bydd ardrethi rhai eiddo yn cynyddu, felly rydym ni wedi rhoi cymorth pontio ar waith i bob un o'r busnesau hynny a fydd yn gweld cynnydd o fwy na £300 o ganlyniad i'r ailbrisiad hwnnw—eto, dull teg a phragmatig iawn o gynorthwyo busnesau. Ac rwy'n credu bod ein pecyn o gymorth newydd, ynghyd â'n cynlluniau rhyddhad parhaol, yn sicrhau bod gennym ni amgylchedd gwirioneddol groesawgar yma i fusnesau yng Nghymru, gan ddiogelu ein cyllid llywodraethol lleol wrth gwrs.

A bydd y rheoliadau yr ydym ni wedi eu cyflwyno heddiw yn darparu elfen allweddol o'r cymorth hwnnw, gan atal y cynnydd ar sail chwyddiant i filiau ardrethi y byddai talwyr ardrethi yn eu hwynebu fel arall, ac, am y rheswm hwnnw, Llywydd, byddwn yn gofyn i'r Ceidwadwyr ailystyried eu bwriad i bleidleisio yn erbyn y camau hynny y prynhawn yma.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Oes, mae yna wrthwynebiad. Felly, fe wnawn ni ohirio'r bleidlais tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.