9. Datganiad gan y Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol: Gwaith Teg: Cynnydd Blynyddol a Blaenoriaethau

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:03 pm ar 28 Chwefror 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Hannah Blythyn Hannah Blythyn Labour 6:03, 28 Chwefror 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch. A gaf i ddiolch i Peredur Owen Griffiths am ei gwestiynau a hefyd ei ymrwymiad yn y maes hwn? Gwn ein bod ni wedi gallu gweithio gyda'n gilydd mewn ysbryd o bartneriaeth yn gydweithredol iawn ar nifer o'r materion hyn. Rwy'n credu y gwnaf i roi sylw i'r pwynt olaf yn gyntaf ynghylch diffiniad y Comisiwn Gwaith Teg o ran gwaith teg. Dim ond i egluro, dyma'r tro cyntaf yr ydym ni wedi cyhoeddi adroddiad ar gynnydd. Rwy'n credu ei fod yn rhywbeth yr oeddem ni eisiau ei wneud o'r blaen, ond mae'n rhywbeth yr ydym ni wedi llwyddo i'w wneud erbyn hyn. Ac rwy'n credu'n arbennig ei bod hi'n bwysig, fel y dywedais, er y bu cynnydd o ran llawer o'r argymhellion hynny, bod y cyd-destun ar ei gyfer wedi newid yn sylweddol iawn yn sgil pandemig COVID, a'r argyfwng costau byw bellach, newidiadau i batrymau gweithio a chyfleoedd gwaith mwy hyblyg. Felly, mae'n dod â mwy o heriau gydag ef, ond rwy'n credu hefyd os edrychwn ni ar bethau o safbwynt mwy cadarnhaol, mae'n dod â mwy o gyfleoedd ar gyfer gwaith teg hefyd o bosibl. Felly, dim ond i roi sylw i'r pwynt nad ydym ni—. Dim ond i egluro, nid dim ond nawr yr ydym ni'n derbyn y diffiniad hwnnw; dim ond ei fod yn yr adroddiad hwnnw a gyhoeddwyd heddiw. Derbyniwyd hwnnw gennym ni gryn amser yn ôl, diffiniad y Comisiwn Gwaith Teg, ac mae'n rhywbeth yr ydym ni wedi siarad amdano yn natblygiad deddfwriaeth Bil Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus (Cymru) hefyd, a bydd hynny yn y canllawiau fel y diffiniad pendant y mae Llywodraeth Cymru yn ei gefnogi ac eisiau ei rannu ledled Cymru o ran y llinell sylfaen honno o ddeall bod gwaith teg, ydy, yn ymwneud â thâl ac amodau, ond ei fod yn ymwneud â'r pecyn ehangach hwnnw hefyd—fel y dywedwch chi, llais gweithwyr, llesiant yn y gweithle, a'r holl ysgogiadau hynny y gallwn ni eu defnyddio.

O ran sut rydym ni'n defnyddio'r cytundebau sectoraidd hynny, mae gennym ni'r mwyaf o ysgogiadau yn y sector cyhoeddus ar hyn o bryd, ond rwy'n credu mai'r hyn y mae'r gwaith yn y sector manwerthu wedi ei ddangos i ni, mewn gwirionedd, yw'r heriau sy'n wynebu gweithwyr ond hefyd o ochr fusnes y cyflogwyr o ran cynaliadwyedd rhai sectorau yng Nghymru. Ac rwy'n credu, mae'n debyg, y gallech chi edrych ar letygarwch hefyd yn rhan o hynny. Felly, mewn gwirionedd, gall gwell cefnogaeth ar draws y sector cyfan i weithwyr o ran tâl ac amodau ar draws y sector cyfan sy'n sicrhau cynaliadwyedd a sefydlogrwydd i'r sector wir helpu i gyflawni hynny. Roedd achos busnes ar gyfer gwaith tecach a gwell hefyd, felly rwyf i bob amser yn hapus i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau wrth i'r gwaith hwnnw fynd rhagddo. Ond rwy'n credu bod yr hyn yr ydym ni wedi ei wneud eisoes ym maes manwerthu a gofal cymdeithasol efallai'n cynnig y model hwnnw i adeiladu arno yn y dyfodol, ac mewn gwirionedd sut y gallwn ni ddysgu o hwnnw a'i rannu ledled Cymru.