Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:11 pm ar 7 Mawrth 2023.
Rwy'n credu bod dau neu dri o bwyntiau i'w gwneud. Yn gyntaf oll, ni fyddai'r buddsoddiad yn y coleg ym Mlaenau Gwent wedi bod yn bosibl oni bai am y buddsoddiad yr oedd Llywodraeth Cymru wedi ei wneud yn y datblygiad hwnnw eisoes ac, yn wir, buddsoddiad yr Undeb Ewropeaidd a wnaed ynddo. Llywodraeth y DU yw'r trydydd partner a'r partner olaf i wneud cyfraniad, ac ni fyddai eu cyfraniad nhw wedi bod yn bosibl heb bopeth a wnaed o'i flaen.
Rydym ni'n gwybod bod y gronfa ffyniant bro yn gadael Cymru ar ei cholled yn enfawr o gymharu â'r hyn y byddem ni wedi ei gael o dan unrhyw amgylchiadau eraill. Llywydd, gadewch i mi wneud pwynt ychydig yn wahanol, sef, mewn gwirionedd, bod y ffordd y gweinyddwyd y gronfa ffyniant bro wedi ei gwneud hi'n fwy anodd i ddod ag awdurdodau lleol ynghyd i ddarparu'r pwyslais hwnnw ar y cyfleoedd economaidd y mae ffordd Blaenau'r Cymoedd yn eu cynnig, oherwydd y ffordd y mae'r gronfa ffyniant bro yn gweithio yw bod awdurdodau lleol yn cael ei gwahodd i gystadlu â'i gilydd. Mae'n rhaid iddyn nhw feddwl am gynlluniau o fewn eu ffiniau eu hunain, ac mae'n rhaid iddyn nhw gystadlu gyda'u cymdogion am gyllid. Yr ymdrechion y mae Gweinidog yr economi yma wedi eu gwneud oedd dod â'r bobl hynny at ei gilydd o amgylch un bwrdd. Maen nhw wedi cael eu dargyfeirio a'u mwydro i fynd ar drywydd yr hyn sydd, yn y pen draw, yn symiau cymharol fach o arian ac mewn ffordd sy'n tanseilio eu gallu mewn gwirionedd i ddarparu'r ffyrdd cydweithredol ac ar y cyd hynny o weithio yr wyf i'n credu sydd â siawns hirdymor llawer mwy o fod yn sail i'r economi leol honno.