Grŵp 10: Adroddiadau caffael cymdeithasol gyfrifol blynyddol (Gwelliannau 7, 8, 9, 44, 46)

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:46 pm ar 7 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Peredur Owen Griffiths Peredur Owen Griffiths Plaid Cymru 6:46, 7 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr. Rydym ni o'r farn bod yr adroddiadau caffael cymdeithasol gyfrifol blynyddol yn fecanwaith allweddol i sicrhau bod y Bil yn cael yr effaith a ddymunir i wella caffael cyhoeddus, ar lefel corff cyhoeddus unigol, a hefyd ar lefel genedlaethol strategol, wrth i'r wybodaeth yr adroddir arni yn yr adroddiadau hyn gael ei chasglu a'i dadansoddi gan Weinidogion Cymru, yn unol â'u dyletswydd o dan adran 42 i lunio adroddiad blynyddol ar gaffael yn genedlaethol.

Fel y dywedais yng Nghyfnod 2, nid oedd y darpariaethau a gafodd eu cynnwys yn yr adran hon o'r Bil, fel y'i cyflwynwyd, i nodi'r hyn yr oedd yr awdurdod cyhoeddus wedi ei wneud yn mynd yn ddigon pell, ac wrth ei flas y mae profi pwdin—mesur effaith y camau hynny drwy'r canlyniadau sy'n cael eu cyflawni ar lawr gwlad. Croesawais gydnabyddiaeth y Gweinidog o hyn yn ei gwelliant yng Nghyfnod 2, ond nodais hefyd berygl o greu system ddwy haen yn yr adran hon, lle mae'n rhaid adrodd ar rai pethau, tra gellir adrodd ar bethau eraill.

Mae'r gwelliant yn cywiro'r sefyllfa honno a byddwn yn sicrhau bod gennym ni, am y tro cyntaf, linell sylfaen safonol gyson o ddata ar effeithiau caffael cyhoeddus ar lesiant Cymru yn yr ystyr ehangaf. Er y bydd y manylion yn cael eu cyflwyno mewn rheoliadau, bydd yn rhaid cynnwys yr wybodaeth yn adroddiad blynyddol pob corff. Ac o leiaf, rydym ni'n disgwyl i hynny gynnwys gwybodaeth a fydd yn galluogi cyrff cyhoeddus i gael eu dwyn i gyfrif ar sut mae eu gweithgareddau caffael o fudd i economi'r ardal, gan gynnwys trwy ddyfarnu contractau i fentrau bach a chanolig eu maint; rhoi sylw i ystyriaethau amgylcheddol; a rhoi sylw i ystyriaethau cymdeithasol eraill.

Bydd hyn, er enghraifft, yn galluogi cyfraniad gweithgareddau caffael y corff a'r gwerth sy'n cael ei ychwanegu at yr economi leol ac economi Cymru gael ei fesur, ar gyfer atebolrwydd a hefyd fel llinell sylfaen ar gyfer datblygiad yn y dyfodol. Gobeithio, wedyn, na all fod unrhyw esgus na rhwystr ymarferol i atal gosod targedau yn y dyfodol, unwaith y bydd yr ymarfer casglu cyntaf wedi cael ei gyflawni o ganlyniad i'r ddyletswydd hon. Bydd hyn hefyd yn galluogi mwy o gysondeb rhwng amcanion Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r darn hwn o ddeddfwriaeth, yn ogystal â sicrhau y gellir monitro effaith y Bil yn fwy effeithiol.