4. Dadl: Cyllideb Derfynol 2023-24

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:24 pm ar 7 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour 4:24, 7 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Rwy'n ddiolchgar i chi, Dirprwy Lywydd. Fel eraill y prynhawn yma, hoffwn ddechrau drwy longyfarch y Gweinidog ar ddod â'r gyllideb hon o'n blaenau. Rwy'n credu iddi agor ei sylwadau y prynhawn yma trwy ddweud ei bod yn gyllideb anodd ar gyfer cyfnodau anodd; roedd yn swnio fel Gordon Brown [Chwerthin.] Ond, mae'n bwysig gallu gosod cyllideb, ac, wrth gwrs, o ystyried yr ymyriadau rydyn ni wedi'u clywed gan y Ceidwadwyr y prynhawn yma, mae'n bwysig gallu gosod cyllideb sydd ddim yn costio £30 biliwn i'r economi mewn 48 diwrnod, ac rwy'n credu y bydd y Llywodraeth hefyd yn llwyddo i gyflawni hyn y prynhawn yma.

Ond rwy'n gobeithio, Dirprwy Lywydd, ein bod ni hefyd yn gallu, y prynhawn yma, gytuno nad yw awr yn ddigon o amser—pwynt a wnaed gan fy ffrind, Mike Hedges, sy'n hollol gywir: mae angen i ni gael mwy o amser i gael sgwrs fwy resymol ar y materion hyn, a gobeithio y byddwn ni'n gallu gwneud hynny'r flwyddyn nesaf. Rwy'n gobeithio, y flwyddyn nesaf, hefyd, y byddwn yn gallu edrych tuag at gyllideb ddeddfwriaethol i roi'r materion hyn ar sail statudol briodol er mwyn galluogi'r Senedd i gael llawer mwy o reolaeth dros sut mae'r gyllideb yn gweithredu.

Ond mae'n bwysig hefyd ein bod ni'n cydnabod ble rydyn ni wrth gael y ddadl hon. Rydyn ni'n cael cyllideb sydd yng nghysgod un o'r penodau economaidd mwyaf trychinebus o gamreoli yr ydym wedi'i gweld yn economi'r DU ym mywyd unrhyw un ohonom ni. Yn ystod yr hydref cafwyd camreoli a chamgyfrifo cwbl drychinebus gan Lywodraeth y Deyrnas Unedig sydd yn costio arian i ni i gyd heddiw. Mae'n costio i bob un ohonom ni sydd â morgais, mae'n costio i bob un ohonom ni sy'n gweithio, arian yn ein cyllidebau heddiw, a bydd hynny'n cael ei adlewyrchu yn ein gallu i godi arian yn y dyfodol. Ond rydyn ni hefyd, Dirprwy Lywydd, yn gosod cyllideb yng nghysgod Brexit. Rydyn ni'n gwybod bod Brexit wedi costio 4 y cant i'r economi mewn allbwn a gollwyd. Gwyddom y bydd hynny'n cael effaith ar ein sylfaen dreth; Gwyddom y bydd hynny'n effeithio ar ein gallu i ddarparu gwasanaethau i bobl; rydyn ni'n gwybod y bydd hynny'n cael effaith ar faint a chwantwm y gyllideb yn y dyfodol. Felly, mae hon yn gyllideb anodd, ond mae'n bwysig—[Torri ar draws.] Fe wnaf ganiatáu hynny.