Part of the debate – Senedd Cymru am 4:20 pm ar 8 Mawrth 2023.
Mae rasio milgwn yn greulon. Mae'n niweidio cŵn; mae'n achosi dioddefaint aruthrol iddynt; yn eu hanafu, weithiau'n ddi-droi'n-ôl, y tu hwnt i unrhyw obaith o adferiad; ac mae'n lladd cŵn, weithiau'n syth, weithiau flynyddoedd yn ddiweddarach—cŵn sydd wedi dod yn anifeiliaid anwes teuluol annwyl, sy'n byw bywydau byrrach nag y dylent oherwydd y trawma a'r toriadau a'r poen cronig sy'n eu plagio. Fel mae Hope Rescue, yr RSPCA, y Gynghrair yn erbyn Chwaraeon Creulon ac eraill wedi ein hatgoffa, mae'r ddadl hon heddiw yn ein Senedd yn cynnig cyfle inni ddechrau newid hynny, i roi momentwm i'r syniad y dylid gwahardd rasio milgwn yma yng Nghymru ac na ddylai rhagor o gŵn orfod dioddef fel hyn.
Nid marwolaeth yn unig sy'n wynebu'r cŵn hyn. O'r adeg pan gânt eu geni, elw sy'n llywio eu tynged. Ni chânt eu cymdeithasoli'n iawn; cânt eu cadw mewn cytiau cyfyng; caiff cŵn bach eu tatŵio pan gânt eu magu; defnyddir atalyddion estrws i'w galluogi i rasio; cânt eu cludo o gwmpas mewn cerbydau nad ydynt yn addas ac maent yn aml yn dioddef clefyd deintyddol. Yn fwyaf dirdynnol o bosibl, ceir straeon am y cŵn bach sy'n mynd ar goll rhwng cofrestriad geni a rasio; cyfeirir atynt yn y diwydiant fel 'gwastraff', gair creulon ac arfer barbaraidd, oherwydd ystyrir y cŵn bach hyn fel gornifer, a naill ai—