Part of the debate – Senedd Cymru am 4:37 pm ar 8 Mawrth 2023.
Diolch i James Evans am yr ymyriad. Rwy'n credu ei fod yn gwneud ei farn yn hysbys, ac rwy'n meddwl ei fod yn bwynt a fydd yn cael ei glywed gan y Senedd. Yn y ddadl hon heddiw, nid wyf yn mynd i arddel safbwynt, ond mae'n werth clywed gan bob ochr, yn cynnwys gan Jane Dodds a Joel James hefyd. Felly, rydym wedi cael y safbwyntiau hynny wedi'u mynegi, ac rwy'n credu y bydd barn James yn cael ei chlywed hefyd, ond rwy'n aros am yr ymgynghoriad. Ond yr hyn rwy'n ei nodi heddiw yw'r canlyniadau i fy etholwyr.
Felly, cafodd y cais cynllunio a aeth i mewn ei wrthod oherwydd mai penderfyniad y cyngor oedd na ellid dangos, yn absenoldeb asesiad o ganlyniadau llifogydd, y gellid rheoli canlyniadau datblygiad llai bregus o fewn parth 2 yn dderbyniol dros oes y datblygiad. Nawr, yr hyn y mae hynny'n ei amlygu yw bod perygl gwirioneddol o lifogydd yno, ond mae hefyd yn cadarnhau fy nadl i ei bod er budd y perchnogion presennol i atal llifogydd cyn belled ag y bo modd. Pe na baent yno, ni fyddai neb i atal llifogydd.
Felly, fy nadl i heddiw, fy ngalwad i heddiw, yw i Lywodraeth Cymru fwrw ymlaen â'r ymgynghoriad, a bod y Llywodraeth hefyd yn ystyried pa gamau adferol y byddent yn eu cymryd pe bai'r ymgynghoriad yn gwneud naill ai rheoleiddio pellach neu waharddiad yn ofynnol. Mae rheoleiddio pellach i bob pwrpas yn golygu mai Bwrdd Milgwn Prydain fyddai'r rheoleiddiwr. Oni bai eu bod yn gallu cael y cais cynllunio hwnnw drwodd, ni fydd rasio'r Valley yn gallu parhau, pe baech yn cyflwyno mwy o reoleiddio. Ac nid yw'r cais hwnnw ond yn mynd i lwyddo os rhoddir sylw i'r broblem llifogydd. Felly, mae honno'n ystyriaeth bendant i'r penderfyniad sy'n cael ei wneud. I bob pwrpas, os ydych chi'n rheoleiddio, rwy'n credu y bydd yna 90 y cant o debygolrwydd y byddwch yn gwahardd rasio milgwn yng Nghymru beth bynnag. Yr hyn y byddwn yn gofyn i'r Llywodraeth ei wneud yn yr amgylchiadau hynny yw bod yn barod i adfer y tir hwnnw, rhoi arian tuag at waith i adfer y tir yn llawn, drwy Cyfoeth Naturiol Cymru, er mwyn ei atal rhag mynd yn ddiffaith. A hoffwn ofyn i Lywodraeth Cymru edrych hefyd ar ba ganlyniadau a fydd i ddyfodol y tir hwnnw a thrigolion Ystrad Mynach, yr effeithir yn uniongyrchol arnynt.
Felly, mae'r ymgynghoriad yn bwysig. Mae'n amlwg fod yna awydd amdano ymhlith y cyhoedd, ac rwy'n meddwl y bydd hynny'n digwydd fel y dylai. Rwy'n credu y bydd y safbwyntiau a fynegwyd ar bob ochr heddiw yn cael eu clywed, ond ar hyn o bryd rwyf am gadw fy nadl yn llwyr—yn llwyr—ar gyfer pobl Ystrad Mynach a'r canlyniadau y gallent hwy eu gweld.