7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Yr adolygiad ffyrdd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:02 pm ar 8 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Sam Rowlands Sam Rowlands Conservative 5:02, 8 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

A gaf fi ddiolch i fy nghyd-Aelod, Darren Millar, am gyflwyno'r drafodaeth heddiw ar yr adolygiad ffyrdd, a hefyd i Natasha Asghar am agor y ddadl heddiw? Mae'n amlwg, o'n hochr ni i'r meinciau yma, ein bod ni'n credu bod adolygiad ffyrdd Llywodraeth Cymru yn un difeddwl a dweud y lleiaf.

Yn fy nghyfraniad heddiw, hoffwn dynnu sylw yn gyntaf at yr effaith y bydd yr adolygiad hwn yn ei chael ar drigolion rwy'n eu cynrychioli yng ngogledd Cymru. Fel y gwyddom, gwaetha'r modd, mae gogledd Cymru yn mynd i fod ar eu colled yn aruthrol oherwydd yr adolygiad hwn. Rydym yn gwybod bod 16 o brosiectau wedi'u cynllunio ar gyfer gogledd Cymru, a bydd 15 o'r rhain naill ai'n cael eu hoedi neu eu diddymu'n gyfan gwbl. Mae pob prosiect adeiladu ac uwchraddio ffyrdd mawr ar draws fy rhanbarth yng ngogledd Cymru wedi dod i stop. Mae'r adolygiad hwn yn gwbl syfrdanol i fy nhrigolion. Ymhlith y prosiectau a ddiddymwyd mae cynlluniau i uwchraddio'r A483 ffordd osgoi Wrecsam, yr A494 Lôn Fawr, ffyrdd Rhuthun a Chorwen, cylchfan yr A483 yn Halton, yr A55 ar gyffyrdd 15 i 16 a 32 i 33, yn ogystal â thrydedd bont y Fenai.

Bydd Llywodraeth Lafur Cymru'n dweud wrthym eto heddiw fod y gwaharddiad hwn ar adeiladu ffyrdd yn hanfodol i ddiogelu'r amgylchedd a lleihau allyriadau carbon, ond yr hyn y maent yn methu ei ddeall eto yw mai trafnidiaeth breifat ar y ffyrdd yw'r unig opsiwn trafnidiaeth ymarferol i lawer o fy nhrigolion yng ngogledd Cymru, gyda thua 84 y cant o bobl yng Nghymru yn dibynnu ar gar neu feic modur i fyw eu bywydau bob dydd, ac mae'r cerbydau hyn yn mynd yn lanach ac yn wyrddach gyda'r newid cyflym oddi wrth y peiriant tanio mewnol. Fel y mae pwynt 3 y cynnig heddiw yn nodi, nid yw'r adolygiad ffyrdd hwn yn gwneud dim i ddarparu'r seilwaith trafnidiaeth y mae pobl Cymru, a'r trigolion rwy'n eu cynrychioli yng ngogledd Cymru, yn ei haeddu.

Wrth gwrs, byddai canlyniad yr adolygiad ffyrdd wedi cael derbyniad llawer mwy cynnes pe bai gennym lefelau digonol a phriodol o drafnidiaeth gyhoeddus yn fy rhanbarth i yng ngogledd Cymru. Ond mae pobl y gogledd yn gwybod nad yw hyn yn wir, ac fel tystiolaeth o hyn, rydym yn gwybod bod 11,000 o wasanaethau trên wedi'u canslo gan Trafnidiaeth Cymru dros y tair blynedd diwethaf, ac fe gafodd dros £2 filiwn ei dalu mewn iawndal i'r teithwyr hynny ers 2018. Ac fel y gwyddom, cyhoeddwyd prosiect metro gogledd Cymru saith mlynedd yn ôl bellach, ac eto, mae'r gobaith o gael rhwydwaith trafnidiaeth gyhoeddus integredig ar gyfer gogledd Cymru gyfan yn ymddangos mor bell ag erioed i'r trigolion rwy'n eu cynrychioli. A hyn oll tra bôm yn parhau i weld symiau sylweddol o fuddsoddiad yn cael ei sianelu tuag at y cynlluniau metro yn ne Cymru—mae hynny mor bell i ffwrdd o'r hyn a welwn yn y gogledd. 

Fel yr amlinellir gan Gydffederasiwn Diwydiant Prydain yng Nghymru, wrth edrych ar gefnogi ein hamgylchedd, mae angen inni weithio ar atebion nad ydynt yn niweidio economi Cymru ar yr un pryd. Gall y ddau beth weithio gyda'i gilydd. Mae angen inni weld cynlluniau sy'n cefnogi'r amgylchedd yn bod o fudd i swyddi hefyd, gan sicrhau bod gan bobl swyddi y gallant fod yn falch o'u gwneud.