7. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Yr adolygiad ffyrdd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:19 pm ar 8 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Rhun ap Iorwerth Rhun ap Iorwerth Plaid Cymru 5:19, 8 Mawrth 2023

Diolch yn fawr iawn. Fel y gallwch chi ddyfalu, dwi eisiau canolbwyntio ar un prosiect yn benodol, sef croesiad y Fenai. Rwy'n dweud 'croesiad y Fenai' achos cofiwch nad gofyn am drydedd bont dros y Fenai ydw i yn angenrheidiol, ond gofyn am groesiad gwydn ydw i. Gwnewch o mewn ffordd arall, heb bont arall, os liciwch chi. Ac mae yna sawl ymchwiliad wedi edrych ar opsiynau eraill—cael gwared ar y tyrrau a lledu'r lôn, rhoi system tair lôn mewn lle, rhoi lonydd newydd ar cantilevers ar ochr pont Britannia. Ond y casgliad dro ar ôl tro ydy mai rhyw fath o bont newydd ydy'r ateb.

Ond, fel dwi'n dweud, gwytnwch yr wyf i'n chwilio amdano fo. Mae'n groesiad bregus, lle mae gwynt neu ddamwain yn gallu cau'r bont am gyfnodau estynedig, ac mae pont y Borth yn annigonol fel rhywbeth i ddisgyn yn ôl arno, ac mi welson ni hynny am gyfnod o dri mis yn ddiweddar. Un storm, un ddamwain, un digwyddiad roedden ni i ffwrdd o gael ein hynysu yn llwyr, a dydy hynny ddim yn sefyllfa dwi'n barod i'w goddef.

Mae yna ddwy ran i beth rydyn ni'n chwilio amdano fo: deuoli y Britannia, yr A55—sicrhau llif traffig, nid mwy o draffig. Mae gweddill y ffordd, cofiwch, i gyd wedi ei deuoli yn barod am gannoedd o filltiroedd, o Iwerddon i ddwyrain Ewrop, o ran y ffordd strategol Ewropeaidd bwysig yna. Dydyn ni ddim yn gofyn am ryw special case ar draws y Fenai, jest bod fel gweddill yr A55. A'r rhan arall ydy caniatáu teithio llesol. Wn i ddim a ydy'r Gweinidog wedi seiclo dros y Britannia—dwi wedi gwneud ambell dro, a dydy o ddim yn braf. Dwi'n reit siŵr dyw'r Gweinidog ddim wedi cerdded drosti, achos dydych chi ddim yn cael cerdded drosti, a chanlyniad hyn ydy bod ardal boblog fawr Llanfairpwll a'r cyffiniau heb unrhyw gyswllt teithio llesol i ardaloedd gwaith Parc Menai ac Ysbyty Gwynedd. Dwi wedi bod yn gweld os oes modd rhoi llwybr cerdded a beicio ar ddec isaf pont Britannia, wrth y rheilffordd. Mae'n bosib, mewn egwyddor, mae'r lle yno, ond mae'r adolygiad ffyrdd wedyn yn cyfeirio at y posibilrwydd bod angen y dec yna ar gyfer lein rheilffordd ychwanegol—