Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:24 pm ar 14 Mawrth 2023.
Un o'r ffyrdd y bydd etholwyr yn etholaeth yr Aelod yn cael y gwasanaeth hwnnw yw pan fydd deintyddion mewn ffordd drylwyr yn cyflawni canllawiau NICE. Gofyniad NICE ers 2004 yw na ddylai pobl fyth gael eu galw'n ôl ddwywaith y flwyddyn am archwiliad pan nad oes rheswm clinigol dros wneud hynny. Dywedodd canllawiau NICE amser maith yn ôl bod galw nôl bob dwy flynedd yn ddigonol i lawer iawn o gleifion.
Yr hyn y mae'r contract newydd yn ei wneud yw cyfnewid achosion o alw pobl yn ôl am archwiliadau rheolaidd pan nad oes achos clinigol dros wneud hynny am wasanaethau i gleifion newydd. Er fy mod yn gwerthfawrogi ei bod yn dal yn heriol mewn rhai rhannau o Gymru i gleifion allu cofrestru, mewn gwirionedd, mae gan Betsi Cadwaladr y nifer uchaf o gleifion newydd a welwyd yn y 10 mis diwethaf o gymharu ag unrhyw fwrdd iechyd yng Nghymru. Ar draws y bwrdd iechyd, yn ystod 10 mis cyntaf y cytundeb newydd, mae dros 26,600 o gleifion newydd wedi eu gweld ym mwrdd iechyd Betsi Cadwaladr. Cynorthwyir hynny'n rhannol, wrth gwrs, gan academi ddeintyddol newydd Bangor, a fydd, erbyn yr hydref hwn, pan fydd yn gweithredu'n llawn, yn cynnig apwyntiadau i hyd at 15,000 o gleifion newydd yn y rhan honno o Gymru.
Yr hyn y mae angen i ni ei wneud yw cydnabod y gwaith caled iawn y mae ein contractwyr deintyddol yn ei wneud ym mhob rhan o Gymru. Mae angen i ni weithio ochr yn ochr â nhw i weithredu'r contract newydd, i wneud yn siŵr bod y metrigau yr ydym yn eu defnyddio yn tynnu ar brofiad y flwyddyn gyntaf i gael y metrigau hynny'n iawn, ond bod y metrigau'n canolbwyntio'n iawn nid ar waith troi dolen, sef y ffordd yr oedd yr hen unedau o gontract gweithgaredd deintyddol yn annog pobl i gyflawni eu hymarfer, ond gwaith wedi'i haenu'n glinigol briodol. Dylai pobl sydd angen cael eu gweld yn fwy rheolaidd gael eu gweld yn fwy rheolaidd; yn sicr ni ddylai'r bobl hynny nad ydynt angen cael eu gweld bob chwe mis gael eu galw'n ôl ar y sail honno. Bydd hynny'n rhyddhau mwy o amser i gleifion newydd gael eu gweld. Rydyn ni'n gweld hynny'n digwydd yn barod. Mae mwy y gallwn ei wneud yn y ffordd honno, a bydd hynny'n helpu trigolion etholaeth yr Aelod.