Part of the debate – Senedd Cymru am 2:35 pm ar 14 Mawrth 2023.
Trefnydd, hoffwn ofyn am ddau ddatganiad, os gwelwch yn dda. Yn gyntaf, hoffwn ofyn am ddatganiad gan y Gweinidog Iechyd, yn ymateb i'r adroddiad a gyhoeddwyd yn ddiweddar gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru a'u hadolygiad o gleifion yn cael eu rhyddhau o wardiau iechyd meddwl ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg. Amlygwyd risgiau sylweddol, ac maen nhw'n parhau, a hoffwn ofyn am sicrwydd gan y Gweinidog ei bod hi a'i swyddogion yn monitro'r sefyllfa ac yn cefnogi'r bwrdd iechyd i roi ar waith y gwelliannau sydd eu hangen.
Yn ail, fel y byddwch chi'n ymwybodol, mae rhyddhau gwastraff dynol i'n hafonydd a'n moroedd yn broblem fawr. A'r wythnos diwethaf ym Mhontypridd, fe welsom ni lwyth o garthion heb eu trin yn pwmpio i mewn i afon Taf, ar ôl i bibell dorri. Mae llawer o Aelodau wedi codi materion ynghylch hyn yn y Senedd, ac, fel y cofiwn ni, rhoddodd y Gweinidog Newid Hinsawdd ddatganiad am ansawdd dŵr i'r Senedd fis Tachwedd diwethaf. Hoffwn ofyn am ddatganiad gan y Gweinidog, yn diweddaru'r Senedd ar unrhyw drafodaethau sydd wedi digwydd wedi hynny gyda chwmnïau dŵr ynglŷn â'r mater hwn, gan y dywedodd bod uwchgynhadledd arall ar lygredd afonydd i fod i gael ei chynnal ym mis Chwefror 2023.