Part of the debate – Senedd Cymru am 2:48 pm ar 14 Mawrth 2023.
Hoffwn ofyn am ddatganiad gan Weinidog yr economi, yn rhoi eglurhad o'r broses a ddilynir—yn fuan, gobeithio—i gyhoeddi rhoi statws porthladd rhydd i borthladd neu borthladdoedd yng Nghymru, penderfyniad a wnaed ar y cyd, wrth gwrs, gan Lywodraethau'r DU a Chymru. A hoffwn roi ar y cofnod, unwaith eto, fy niolch i gyngor Môn a Stena am lunio cais cryf iawn, iawn sydd â buddiannau pobl Môn yn ganolog iddo. Ac nid yw wedi bod yn broses hawdd cyrraedd y pwynt hwn—yr ymladd am statws ariannu cyfartal gyda Lloegr; doedd £26 miliwn am borthladd rhydd yn Lloegr ac £8 miliwn i Gymru ddim yn ymddangos yn deg—ond rwy'n ddiolchgar i Lywodraeth Cymru am gyflwyno'r achos hwnnw i Lywodraeth y DU, ac am ofyn am y sicrwydd hynny ynghylch hawliau gweithwyr a rheoliadau amgylcheddol. A bydd angen llawer iawn o fonitro o hyd, ond, gyda'r sicrwydd ar waith, roedd gennym y sylfeini cadarn y gellid adeiladu cais cadarn arnynt. Gallwn, gobeithio, gyda'r statws, symud ymlaen at adeiladu ar ein statws fel ynys fasnachu. Cais cymunedol yw hwn i helpu cymuned sydd wedi dioddef ergyd ar ôl ergyd o gau Anglesey Aluminium a Rehau ac effaith Brexit y blynyddoedd diwethaf ac, wrth gwrs, y cyhoeddiad diweddaraf dinistriol ynghylch ffatri Two Sisters yn Llangefni. Felly, byddai eglurder i'w groesawu'n fawr.