Part of the debate – Senedd Cymru am 2:33 pm ar 14 Mawrth 2023.
Rwy'n gofyn am ddatganiad gan y Gweinidog Cyllid am newidiadau i'r premiymau treth gyngor o 1 Ebrill, ac, yn benodol, yr eithriadau i'r ardoll arfaethedig o 300 y cant o'r dreth gyngor ar eiddo gwag ac ail gartrefi. Er y bydd gan gynghorau bŵer dewisol eang i benderfynu a ddylid codi premiwm, dangosodd yr ymgynghoriad a gynhaliwyd gan Lywodraeth Cymru ar y mater hwn fod y mwyafrif o'r ymatebwyr eisiau bod â mwy o eithriadau na'r rheini a restrwyd. Yn benodol, roedd hyn yn cynnwys eithriad ar gyfer elusennau cofrestredig sy'n darparu gofal seibiant i ofalwyr. Doedd ymatebwyr ddim eisiau i hyn fod yn bŵer dewisol i awdurdodau lleol.
Nawr, er gwaethaf trafodaethau gyda Dirprwy Weinidog y Celfyddydau a Chwaraeon i ystyried eithriadau yn yr achosion hyn, ychydig iawn o symud sydd wedi bod yn y maes hwn. Fel yr amlinellwyd gan y Gweinidog cyllid mewn datganiad ysgrifenedig ar yr ymgynghoriad, yr unig newid a wnaed i'r ddeddfwriaeth ddrafft oedd sicrhau bod eiddo nad oes ganddynt gyfnod o amser a bennir yn eu amodau cynllunio llety gwyliau wedi'u heithrio rhag talu'r premiwm.
Trefnydd, efallai fod hwn yn fater a allai fod wedi ei fethu gan y Gweinidog cyllid, ond mae'r darparwyr hyn yn cefnogi gwasanaeth gwerthfawr a hanfodol. Felly, pa drafodaethau y mae'r Gweinidog cyllid wedi'u cael gyda Gweinidogion a rhanddeiliaid eraill Llywodraeth Cymru ynghylch yr eithriadau hyn? Pa resymau sydd y tu ôl i'w phenderfyniad i beidio â'u hymestyn? A yw'r Gweinidog cyllid wedi cael sicrwydd gan awdurdodau lleol na fyddan nhw'n defnyddio eu pwerau dewisol i drethu'r rhai hynny sy'n darparu gofal seibiant ar bremiwm o 300 y cant? Ac, yn bwysicaf oll, pa ddadansoddiad sydd wedi'i wneud i ddod i'r penderfyniad hwn? Byddai diweddariad i'r Siambr, a'r cyfle i drafod a chael dadl ar y materion hyn ymhellach yn cael eu gwerthfawrogi.