Part of 3. Cwestiynau i’r Gweinidog Newid Hinsawdd – Senedd Cymru am 3:03 pm ar 14 Mawrth 2023.
Diolch, Llywydd. Bu pum mlynedd a naw mis ers Grenfell erbyn hyn. Am 2,099 o ddiwrnodau, mae cannoedd o drigolion Cymru wedi bod yn byw mewn ofn o ran diogelwch eu heiddo eu hunain, a pherygl o dân. Rhwng 2017-18 a 2021-22, cafwyd 1,323 o danau mewn blociau o fflatiau a adeiladwyd yn wreiddiol i'r diben hwnnw, a 514 o danau mewn adeiladau a gafodd eu haddasu i fod yn fflatiau.
Nawr, mae'n rhaid eich bod chi'n gwybod am y Welsh Cladiators a'u hymgyrch nhw i ennill cydnabyddiaeth i'r angen am gymorth ar unwaith gan y Llywodraeth hon yng Nghymru. Nawr, wythnos diwethaf, fe glywsom ni, i fod yn deg, y byddwch chi'n gwneud datganiad cyn yr haf. Er hynny, Gweinidog, mae canlyniadau hyn mor ddifrifol, a'r materion y mae'r bobl hyn yn eu hwynebu, felly rwy'n gofyn, gyda phob diffuantrwydd, a fyddech chi'n gwneud hynny'n gynt?
Rydyn ni'n disgwyl yn eiddgar i chi gyflwyno cyfran o ddeddfwriaeth gerbron. Rydyn ni'n sylweddoli nad Llywodraeth Cymru yn unig sy'n gyfrifol am y datrysiad hwn. Yn syml, mae llawer o hyn yn ymwneud â'r ffaith bod rhai datblygwyr yn gwrthod derbyn eu cyfrifoldebau eu hunain. Felly, mae'n debyg, i mi—. Fe gawsom ni'r cyfarfod ar 1 o fis Mawrth; roedd cynulleidfa niferus iawn. Ers hynny, rwyf i wedi clywed nifer o bryderon ac enghreifftiau brawychus iawn am rai o'r problemau y mae pobl sy'n byw yn yr anheddau hyn yn eu hwynebu. Bob dydd y caiff y gwaith adfer ei ddal yn ei ôl, mae hynny'n ychwanegu at y costau, o ran yswiriant, costau rheoli.
Mae rhywun yn gwneud arian fel mwg yn rhywle, mae'n rhaid i mi ddweud, a hynny ar draul y rhai hyn sy'n dioddef colledion. Felly, rydyn ni'n awyddus iawn i weld amddiffyniad i'r dioddefwyr hyn, ac rwyf i wedi gwrando arnoch chi'n siarad dro ar ôl tro am y cymhlethdodau ynglŷn â'r mater. Pa gamau a ydych chi am eu cymryd o ran y datblygwyr hynny nad ydyn nhw, yn syml, wedi dechrau ymrwymo a derbyn eu cyfrifoldebau a llofnodi, mewn gwirionedd, y cytundeb i ddatblygwyr y gwnaethoch chi ei gyflwyno? Diolch i chi.