Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 4. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg ac Addysg – Senedd Cymru am 4:01 pm ar 14 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 4:01, 14 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Wel, dim ond i'r Siambr fod yn ymwybodol, mae'r llythyr yr ysgrifennais i at yr Aelod, llefarydd yr wrthblaid dros addysg, sawl mis yn ôl nawr, rwy'n credu, yn gofyn iddi ddwyn i fy sylw unrhyw ddogfennau o bryder a thystiolaeth sy'n cael eu defnyddio mewn ysgolion yng Nghymru, yn parhau i fod heb ei ateb. Ac mae'r ffordd y mae'r Aelod yn dod â'r materion i'r Siambr rwy'n ofni, yn dweud y cyfan. Dydw i ddim yn credu bod hyn wedi'i ysgogi'n bennaf gan les pobl ifanc Cymru. 

Ond sylwedd—[Torri ar draws.] Sylwedd ei dadl yw hyn, os gwnaiff hi wrando ar yr ateb. Mae'r cod yr ydyn ni wedi pleidleisio drosto fel Siambr yn hynod o glir am yr hyn y dylai pobl ifanc Cymru gael eu haddysgu ar ba gamau datblygu. Does dim dwywaith amdani. Os nad yw hi wedi'i ddarllen, dylai hi wneud hynny. Mae'n hollol glir—. Bydd hi'n gwybod, rwy'n credu, os yw hi wedi darllen y ddogfen y mae'n cyfeirio ati, nad dogfen ar gyfer plant dwy a thair oed ydyw; mae'n ddogfen sydd ar gyfer plant hŷn yn y system. 

Mae'r cod yn glir iawn. Mae'n gwahaniaethu, rwy'n gwybod y bydd hi'n ei groesawu, rhwng rhyw biolegol a rhywedd. Mae'n amlwg iawn mai pwrpas yr adnodd, ac yn wir y rhan honno o'r cwricwlwm, yw ymdrin â bwlio a gwahaniaethu. Mae hefyd yn ymwneud ag ymdrin â stereoteipiau rhyw. Nid ydyn ni eisiau bod mewn sefyllfa lle mae merched yn cael eu dysgu y dylen nhw fod yn nyrsys ond nid yn swyddogion yr heddlu, a bechgyn yn cael eu haddysgu y dylen nhw fod yn swyddogion yr heddlu ond nid yn nyrsys. Mae hyn yn rhan o addysg gyflawn i'n pobl ifanc. 

Mae'r adnodd y mae hi'n cyfeirio ato yn un sydd ar gyfer athrawon yn benodol, nid pobl ifanc, ac yn rhoi set o offer iddyn nhw ymateb yn sensitif i bethau mae pobl ifanc yn eu dweud wrthyn nhw. Nid yw'n prospectws iddyn nhw ei rannu'n rhagweithiol yn yr ysgol ac mae, unwaith eto, dim ond i fod yn glir, i'w ddefnyddio mewn ffordd sy'n briodol o ran oedran. 

Gwelais i'r wythnos ddiwethaf Lywodraeth y DU yn cyhoeddi eu bod yn adolygu adnoddau'r cwricwlwm. Rwy'n siŵr y bydd pobl yn Lloegr yn croesawu hynny. Rydyn ni wedi bod yn gwneud hynny yng Nghymru ers dechrau'r flwyddyn newydd, ac rwy'n gobeithio, erbyn yr haf, efallai y byddwn ni wedi gorffen hynny. Ac felly byddaf i'n glir iawn: mae gennyf i wahoddiad agored i'r Aelod i godi gyda mi unrhyw bryderon sydd ganddi, wedi'u cefnogi gan dystiolaeth, mewn ffordd sy'n eu galluogi i gael sylw. Mae hi'n parhau i ffafrio dod â'r materion hyn i'r Siambr. Mae ganddi berffaith hawl i wneud hynny, ond rwy'n credu mai dyna'r cyd-destun i'w sylwadau hi.