Part of the debate – Senedd Cymru am 5:16 pm ar 14 Mawrth 2023.
Diolch, Gweinidog, am gyflwyno'r datganiad heddiw. Fel y gwnes i dynnu'ch sylw atoch yr wythnos diwethaf, fe gysylltais â 69 o ddeintyddion GIG yn y gogledd yn ddiweddar. Siaradais â 57 o'r deintyddfeydd hynny yr wythnos ddiwethaf, a dim ond pedwar oedd yn cymryd cleifion newydd, ond roedd gan y pedwar yna restrau aros enfawr. Yr hyn a amlygodd hynny i mi yw'r her sylweddol y mae fy nhrigolion yn ei hwynebu o ran gallu gweld deintydd GIG yn y gogledd.
Gweinidog, rwy'n croesawu ymdrechion sy'n cael eu gwneud i recriwtio mwy o ddeintyddion. Rwy'n sicr yn croesawu'r ymdrechion hynny sy'n cael eu gwneud, ynghyd â threialon defnyddio'r unedau deintyddol symudol mewn ysgolion, a allai, fel y soniodd fy nghyd-Aelodau, fod yn gost-effeithiol ac yn sicr yn helpu i leihau'r rhestrau aros hynny. Ond fel eraill yn y Siambr yma heddiw, rwy'n anghytuno'n benodol â rhannau o'ch datganiad, ac rwy'n dyfynnu, lle dywedwch,
'Mae gofal iechyd preifat yn ddewis arall sefydledig a derbyniol,' ac ewch ymlaen i ddweud,
'mewn gwirionedd bydd yn well gan rai fynd yn breifat, gan greu marchnad ranedig.'
Dim ond i fod yn glir iawn o'm hochr i, a'm trigolion, nid yw hyn yn rhywbeth y byddai'n well gan y rhan fwyaf o'm trigolion ei wneud; mae'n rhywbeth y mae'n rhaid iddyn nhw ei wneud oherwydd nad ydyn nhw'n gallu gweld y deintyddion GIG hynny. Yr hyn fyddai'n well gan fy nhrigolion yw gallu gweld deintyddion y GIG, oherwydd eu bod yn talu eu hyswiriant cenedlaethol, maen nhw'n talu eu treth incwm, maen nhw'n talu eu trethi, ac maen nhw'n disgwyl cael gwasanaeth gofal iechyd am ddim o ganlyniad i hynny. Felly, yn sgil hyn, Gweinidog, ac yng ngoleuni eich datganiad yma heddiw, ydych chi'n meddwl y bydd y mesurau rydych chi wedi'u hamlygu yma heddiw yn mynd yn ddigon pell i fynd i'r afael â'r pryderon sydd gan fy nhrigolion o ran gallu gweld deintydd GIG?