Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 14 Mawrth 2023.
Diolch yn fawr, Jane. Rwy'n cydnabod bod system ddwy haen. Rwyf wedi gwneud hynny'n hollol glir. Bu system ddwy haen erioed. Ac mewn byd delfrydol, byddwn i wrth fy modd pe gallem fod â system lle roedd pawb yn gallu cael mynediad at ddeintydd y GIG. Ond, mewn gwirionedd, mae'n anodd iawn dod o hyd i ddeintyddion. Dyna'r peth cyntaf. Rydym ar fin dechrau ymgyrch newydd i weld a allwn ddenu mwy o ddeintyddion o dramor. Ond, mewn gwirionedd, rwy'n credu bod yn rhaid i ni ailfeddwl y model. Rwy'n meddwl bod rhaid i ni feddwl sut rydyn ni'n defnyddio'r gymysgedd sgiliau mewn ffordd wahanol iawn. Ac rwyf hefyd yn meddwl mai rhai o'r ffigyrau rwyf wedi eu nodi heddiw, dyna'r realiti. Rwy'n rhoi ffeithiau i chi. Nawr, mae yna lawer o sylw—rwy'n deall bod llawer o sylw—ond rydyn ni'n sôn am 20 allan o 420 o feddygfeydd yn trosglwyddo contractau yn ôl. Nawr, efallai y bydd mwy ohonyn nhw'n dweud, 'Wel, doedden ni ddim yn hoffi hynny, felly rydyn ni'n symud y flwyddyn nesa', ond, fel y mae pethau ar hyn o bryd, a dyna pam rwy'n meddwl bod angen i ni gael y sgyrsiau hynny gyda deintyddion i wneud yn siŵr ein bod ni'n cyrraedd y lle iawn gyda hyn—. Ond, eleni, y gwir amdani yw, roedd gennym darged o 114,000 o apwyntiadau deintyddol newydd y GIG, ac mae gennym ni 140,000. Felly, rydyn ni wedi mynd ymhell tu hwnt i'n huchelgais.
Rwyf eisiau talu teyrnged i Jane am y gwaith rydych chi'n ei wneud, yn gyson ac yn ddiflino, ar ddeintyddiaeth, ac rwy'n gwybod mai un o'r pethau rydych chi wedi bod yn ymgyrchu amdano yw cofrestrfa ddeintyddol, cofrestrfa ddeintyddol genedlaethol, ac rydw i am ei gwneud yn glir ein bod yn gobeithio y bydd hynny'n rhywbeth y byddwn ni'n gallu ei gyflawni yn y dyfodol, yn amodol, yn amlwg, ar arian, sy'n mynd i fod yn rhwystr cyson arnom yn y dyfodol.