Part of the debate – Senedd Cymru am 5:50 pm ar 21 Mawrth 2023.
Rwy'n cytuno, Llywydd, bod hyn yn cynnwys nifer o'r eitemau a godwyd gan yr Aelodau heddiw. Soniodd Gareth Davies am bwysigrwydd buddsoddi mewn llefaredd, ac er fy mod yn anghytuno ag ef fod yr ateb i hynny yn syml mewn dull polisi o ymdrin â mygydau, ac o'r farn bod yr heriau yn llawer, llawer mwy dwys na hynny, soniais yn fy sylwadau agoriadol am y buddsoddiad yr ydym ni'n ei wneud mewn llefaredd ac o ran cefnogi pobl ifanc mewn ffyrdd arloesol iawn, ond mae hon yn her sylweddol iawn, fel y mae yntau'n cydnabod yn ei sylwadau.
Gwnaeth yr alwad unwaith eto am ohirio'r diwygiadau i'r cwricwlwm. Ar ôl bod trwy gyfnod yn ystod COVID pan oedd pwyslais y system ysgolion gyfan ar ddulliau mwy creadigol o addysgu a dysgu, gan roi llesiant wrth galon popeth y mae'r ysgol yn ei wneud, roedd hynny'n ymddangos i mi yn sylfaenol gyson â gwerthoedd y cwricwlwm newydd, ac roedd parhau â'r cyflwyno pan wnaethom ni, fis Medi diwethaf, yn adlewyrchu'n fawr faint o frwdfrydedd oedd yn y system ysgolion, nad wyf yn credu iddo adlewyrchu yn ei sylwadau. Ac os ydym ni'n chwilio am dystiolaeth o hynny, pan roddwyd y cyfle i ysgolion uwchradd ohirio cyflwyno'r cwricwlwm mewn ysgolion uwchradd, penderfynodd bron i hanner ohonyn nhw beidio â gwneud hynny ond pwyso ymlaen fis Medi'r llynedd. Credaf fod hynny'n rhoi arwydd clir i ni o faint yr ymrwymiad ar draws y system a'r gwerthfawrogiad sydd gan athrawon o werth y cwricwlwm newydd.
Fe wnaeth nifer o Aelodau bwyntiau pwysig iawn ynglŷn â sicrhau adnoddau, a gallaf gadarnhau mewn ymateb i Heledd Fychan, bod a wnelo hynny â'r cyllid recriwtio, adennill a chodi safonau, neu gyllid y grant amddifadedd disgyblion neu'r buddsoddiad mewn mentrau iechyd meddwl a llesiant y cyfeiriwyd atynt yn briodol fel hanfodol ganddi hi a Rhianon Passmore, mae'r gwaith a wnaeth Lynne Neagle a minnau gyda'n gilydd wedi golygu y bu cynnydd sylweddol i faint gyllid sydd ar gael i gefnogi'r dull gweithredu ysgol gyfan, a bydd hynny'n cynnwys ymestyn gwasanaethau cwnsela i ddiwallu'r hyn sy'n alw cydnabyddedig a chynyddol mewn cysylltiad â hynny hefyd.
Llywydd, wrth i ni gychwyn ar y diwygiadau hyn, credaf ei bod hi'n bwysicach nag erioed cael arolygiaeth annibynnol i archwilio cynnydd a rhannu'n onest â ni beth yw cryfderau a gwendidau'r system ac mae gwneud hynny yn y ffordd yr oedd Rhianon Passmore yn ein hatgoffa mor bwysig, sef gwneud hynny mewn ffordd sy'n gefnogol o'r proffesiwn a'r dysgwyr. Felly, hoffwn ddiolch i Estyn a'r holl dîm o arolygwyr am eu gwaith parhaus a'u hymroddiad yn darparu dadansoddiad gwrthrychol ac annibynnol o berfformiad y—[Torri ar draws.] Wrth gwrs.