Diolch yn fawr i chi, Gweinidog, am gyflwyno'r datganiad hwn ar y Bil hwn heddiw. Yn ein plaid ni, rydyn ni'n llwyr gefnogi hyn, ac rydyn ni, dros y blynyddoedd, wedi galw yn selog lawer gwaith ar Lywodraeth Cymru i gyflwyno'r Bil hwn a hynny ar fyrder. Roedd honno, wrth gwrs, yn addewid allweddol yn ymgyrch ac ym maniffesto'r Prif Weinidog. Felly, mae hi'n ychydig yn siomedig iddi gymryd rhyw bum mlynedd erbyn hyn i ddod gerbron y Senedd. Fe hoffwn i ddiolch ar goedd i Joe Carter am ei waith i Asthma UK a Sefydliad Prydeinig yr Ysgyfaint. Nid yw wedi ymatal rhag ein herio ni i gyd, yn Aelodau yn y fan hon, i sicrhau bod y Bil hwn yn dod drwodd a'i fod yn addas i'r diben.

Mae llygredd aer yn gyfrifol am 2,000 o farwolaethau yng Nghymru bob blwyddyn, sy'n cyfateb i 6 y cant o'r marwolaethau i gyd. Mae llygredd aer yn lleihau disgwyliad oes cyfartalog saith i wyth mis. Amcangyfrifir bod llygredd aer yn costio £1 biliwn i Gymru bob blwyddyn o ran diwrnodau gwaith coll a chostau i'r gwasanaeth iechyd, ac rydyn ni i gyd yn gwybod am blant ledled Cymru sydd ag asthma o ganlyniad i anadlu aer nad yw'n addas i'r diben.

Mae hi'n bryderus iawn hefyd oherwydd i Lywodraeth Cymru ei hunan ganfod bod pobl yng Nghymru yn gyffredin iawn wedi mynd yn fwy agored i lygredd sŵn. Roedd nifer y bobl a oedd yn agored i lefelau sŵn rhwng 70 a 74 desibel, sef lefel sŵn cyfartalog y prif ffyrdd, o briffyrdd wedi cynyddu o 44,600 yn 2012 i 54,000 yn 2017. Mae nifer y bobl sy'n dod i gysylltiad â lefelau uwch na 75 desibel wedi cynyddu hefyd, gan godi o 4,000 yn 2012 i 6,600 yn 2017. Ac fe wnaeth nifer y bobl sy'n agored i lefelau uwch na 75 desibel o brif reilffyrdd—un i'r Dirprwy Weinidog yw hwn—gynyddu o 2,100 yn 2012 i 3,500 yn 2017. Gall colli clyw ddigwydd wrth ddod i gysylltiad â sŵn sydd dros 70 desibel yn barhaus. Dyma'r gost wirioneddol ac ariannol i bobl oherwydd yr oedi gan Lywodraeth Cymru. Felly, Gweinidog, a wnewch chi ymddiheuro nawr am hyd yr amser a gymerodd hi i'r Bil hwn gael ei gyflwyno, ac yn ystod y cyfnod hwnnw mae llawer mwy o bobl wedi bod yn dioddef oherwydd effeithiau cynyddol llygredd sŵn a llygredd aer?

Yn yr ymgynghoriad, roedd ymatebwyr yn codi mater—[Torri ar draws.] Rwy'n falch eich bod chi'n credu bod hyn yn ddoniol. Mae hwn yn Fil pwysig iawn sy'n cael ei gyflwyno—cynigion penodol ar yr effaith ar unigolion incwm is. Amlygwyd hyn mewn ymateb i awgrymiadau o barthau allyriadau isel iawn a mesurau gwrth segura. Mewn ymateb i'r olaf, codwyd annhegwch y gallai hysbysiadau cosb benodedig gael eu hanelu at rai sydd ar incwm is. Roedd rhywfaint o ansicrwydd hefyd ynghylch pa gerbydau fyddai'n cael eu hystyried yn 'segura', gyda'r ymatebwyr yn holi a fyddai bws ysgol neu brif ffrwd mewn cyflwr o 'segura' mewn arhosfan ddynodedig. Felly, mae'n debyg ein bod ni'n gofyn am eglurhad ynglŷn â'r cerbydau hyn, yn ogystal â cherbydau eraill—er enghraifft, faniau sy'n dadlwytho nwyddau, neu dractorau y mae eu trelars nhw'n cael eu llwytho neu eu dadlwytho. Felly, er mwyn rhoi rhywfaint o eglurder i unigolion a busnesau, a fyddwch chi'n cytuno—yn amlwg, wrth i hynny gael ei gyflwyno—i ddiffinio 'segura' yn benodol, yn enwedig o ran cerbydau sy'n llwytho ac yn dadlwytho nwyddau?

Codwyd pryderon hefyd ynghylch y cynigion i godi tâl ar ddefnyddwyr ffyrdd, gan ein bod ni wedi codi hyn sawl gwaith gyda chi hefyd, gyda nifer o'r ymatebwyr yn nodi'r angen am drafnidiaeth amgen sy'n gynaliadwy. Tynnwyd sylw at ardaloedd cefn gwlad yn benodol, gyda'r ymatebwyr yn nodi cymunedau a busnesau yn yr ardaloedd hyn sydd â llai o ddewisiadau o ran trafnidiaeth amgen. Ac fel gwelsom ni o'r ymateb eang i'r adolygiad ffyrdd, mae'r buddsoddiad hwn mewn dewisiadau amgen wedi bod yn brin yn anffodus gan y Llywodraeth Lafur hon yng Nghymru.

Felly, yng ngoleuni'r argyfwng costau byw, a wnewch chi ail ystyried y syniad trychinebus i gyflwyno taliadau ffyrdd i gymudwyr, a fyddai'n cosbi eto'r bobl sy'n dioddef oherwydd toriadau i wasanaethau trafnidiaeth leol? Mae hi'n bwysig nad yw Llywodraeth Cymru yn defnyddio'r Bil hwn i gosbi pobl Cymru. Gyda'r Bil arfaethedig i gynnwys darpariaethau i ganiatáu codi tâl ar ffyrdd, mae'n rhaid i Weinidogion Cymru ystyried bod gan bob awdurdod lleol yng Nghymru o leiaf 30 y cant o aelwydydd sy'n wynebu tlodi trafnidiaeth. Yn sicr, ni fyddwn ni'n cefnogi unrhyw gynlluniau i godi tâl ar gefnffyrdd wrth i ni gyflwyno ein gwelliannau ni i'r Bil hwn. Gweithwyr Cymru sydd â'r cyflogau lleiaf ym Mhrydain Fawr eisoes. Ni ddylai Llywodraeth Cymru fod yn caniatáu i'n modurwyr ni orfod talu costau ychwanegol eto. Felly, a wnewch chi sicrhau, Gweinidog, y bydd iechyd a chyfiawnder cymdeithasol yn ymwreiddio yn nibenion y Bil hwn, ac nad yw eich Bil chi'n rhoi'r baich mwyaf o ran lleihau llygredd ar y rhai lleiaf abl i fforddio hynny?

Rwy'n edrych ymlaen at weithio gyda chi, Gweinidog, wrth i'r Bil hwn ddod ymlaen. Rwy'n siŵr na fyddwn ni'n llwyddo i ddod â'n gwelliannau ni i gyd drwodd, ond gadewch i ni geisio cydweithio, yn drawsbleidiol, i sicrhau bod y Bil hwn yn addas i'r diben ar gyfer y 50, 100 neu 200 mlynedd nesaf. Diolch.