3. Datganiad gan y Gweinidog Newid Hinsawdd: Bil yr Amgylchedd (Ansawdd Aer a Seinweddau) (Cymru)

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:02 pm ar 21 Mawrth 2023.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 3:02, 21 Mawrth 2023

(Cyfieithwyd)

Ie, diolch i chi, Jenny. Felly, fel dywedais i, mae gennym ni strategaeth genedlaethol, ond mae gennym ni gynllun lleol a gaiff ei gyflawni yn lleol, ac mewn rhai achosion, mewn gwirionedd, mae cynllun rhanbarthol, lle bydd angen amlwg i Gaerdydd a'r cyffiniau weithio ar y cyd, fel gyda dinasoedd eraill ledled Cymru. Mae hwn yn ddarn tipyn mwy cymhleth. Nid Deddf sy'n sefyll ar wahân mohoni; ni allaf bwysleisio hynny'n ddigonol. Felly, fe sefydlwyd y strategaeth ansawdd aer genedlaethol ar draws tri darn annibynnol o ddeddfwriaeth sylfaenol. Felly, Deddf yr Amgylchedd 1995, Deddf yr Amgylchedd 2021 a'r Bil hwn. Gan hynny, mae hi'n bwysig iawn fod pobl yn deall nad yw hyn yn sefyll yn llwyr ar wahân. Mae hyn yn diwygio'r ddeddfwriaeth arall ac yn ei diweddaru i fod yn gyfredol gan gadarnhau'r dyletswyddau sydd ynddi. Felly, rwy'n credu bod hwnnw'n bwynt pwysig iawn hefyd.

Rydyn ni'n disgwyl i awdurdodau lleol—. Fe fyddwn ni'n cyhoeddi canllawiau statudol i'r awdurdodau lleol, ac rydyn ni'n disgwyl iddyn nhw eu dilyn. Rydyn ni'n eu cynorthwyo nhw gydag adnoddau, ac yna fe fyddwn ni'n disgwyl iddyn nhw greu eu cynlluniau eu hunain ar gyfer aer a seinwedd—yn unigol neu gyda'i gilydd; mae'r Bil yn fwriadol yn caniatáu iddyn nhw wneud hynny gyda'i gilydd, pe byddai hi'n briodol gwneud felly. Ac yna fe fydd hynny'n targedu ystod o ansawdd aer amgylchynol.

Mae'r mater ynglŷn â deunydd gronynnol—rwy'n gwybod i Delyth godi hwnnw hefyd—yn un cymhleth. Nid oes unrhyw lefel ddiogel o ddeunydd gronynnol gennym ni, mae angen i ni ei leihau gymaint â phosibl. Fe fyddai dim o gwbl yn wych. Felly, nid oes unrhyw lefel ddiogel. Felly, yr hyn yr ydym ni'n dymuno ei wneud yw glanhau'r aer cymaint ag y gallwn ni o gwbl, ac rydyn ni'n dymuno bod â Bil—rwy'n credu bod Janet wedi gwneud y pwynt hwn—sy'n addas i'r dyfodol. Felly, nid ydym ni'n ei roi ar wyneb y Bil, mae gennym ni reoliadau sy'n ein galluogi ni i uwchraddio'r nod wrth i fwy o ddata ddod ar gael ac, a dweud y gwir, y bydd mwy o ffyrdd o lanhau'r aer ar gael i ni. Felly, fe fyddwn ni'n disgwyl ymdrech oddi wrth ein hawdurdodau lleol ni wrth ddodi'r cynlluniau at ei gilydd.

Ac yna'r pwynt a wnaethoch chi ynglŷn â'r mathau o sŵn a'r mathau o allyriadau yr ydym ni'n edrych arnyn nhw, fe fyddai disgwyl i hynny gael ei gynnwys yng nghynllun yr awdurdod lleol yn hyn o beth a'r hyn y maen nhw'n ei wneud yn ei gylch. Felly, fe wyddoch chi'n barod fod danfoniadau nwyddau yn gyfyngedig i adegau penodol o'r diwrnod, er enghraifft, ni ddylid caniatáu i gerbydau segura, a phopeth o'r fath. Felly, fe fyddem ni'n disgwyl i bob awdurdod lleol fod â chynllun addas i'r diben i'w ardal ei hun, ac yna fe fydd hynny'n gorwedd o fewn y strategaeth genedlaethol sydd am dynnu'r cyfan at ei gilydd. Rydyn ni wedi rhoi pwerau i ni ein hunain i orfodi hynny, ond mewn gwirionedd ni allaf i ddychmygu y byddan nhw'n cael eu defnyddio fyth. Rydyn ni'n gweithio yn dda iawn gyda'n hawdurdodau lleol yn hyn o beth, ac maen nhw'n awyddus iawn i wneud y peth iawn hefyd.

Felly, rwy'n credu bod hwn yn gam enfawr ymlaen i Gymru. Rwy'n falch ein bod ni wedi gallu rhoi'r materion ynglŷn â seinweddau ynddo hefyd, achos mae hynny'r un mor bwysig mewn gwirionedd mewn sawl ardal yng Nghymru. A dim ond i wneud pwynt olaf, rydyn ni'n gwybod bod hyn wir yn gwella iechyd meddwl sef bod pobl yn gallu clywed synau'r byd naturiol, felly os allwch chi ddistewi'r sŵn amgylchynol fel eich bod chi'n gallu clywed côr y wig, fe wyddom ni fod hynny'n llesol iawn i bobl. Felly, mae hi'n bwysig iawn gwneud hynny. Efallai fod hyn yn ymddangos yn ansylweddol ond nid yw hynny'n wir o gwbl.