Part of the debate – Senedd Cymru am 5:06 pm ar 22 Mawrth 2023.
Clywais un o'r Aelodau Llafur yn cyfeirio at y cynnig hwn i gael gwared ar Weinidog oherwydd methiannau i gyflawni fel un dialgar. Wel, os yw cael gwared ar Weinidog am resymau'n ymwneud â methiant i gyflawni'n ddialgar, sut fyddech chi'n disgrifio cael gwared ar fwrdd annibynnol cyfan? Ni fyddwn yn defnyddio'r gair 'dialgar' mewn gwirionedd, ond byddwn yn dweud ei fod yn peri gofid, ac rwy'n credu y dylai beri gofid i bob un ohonom. Ceir pryderon wrth wraidd yr hyn sydd wedi digwydd yma sy'n rhaid i ni, bawb ohonom gyda'n gilydd, yn Aelodau o'r Llywodraeth ac Aelodau'r gwrthbleidiau, fynd i'r afael â hwy.
Yn sicr, mae'n wir fod y Gweinidog a'r Llywodraeth, ar ôl derbyn adroddiad yr archwilydd cyffredinol—adroddiad damniol a sobreiddiol—wedi gorfod gwneud rhywbeth. Yn wir, rwy'n siŵr y byddem wedi beirniadu'r Gweinidog pe na baent wedi gweithredu. Yr hyn sy'n hynod ddryslyd a phroblematig yw ei fod yn ymateb sydd, er nad yw'n ymatal yn llwyr rhag beirniadu aelodau'r bwrdd annibynnol, yn pwyntio at y mwyafrif o'r methiannau fel rhai sydd ar ochr y tîm gweithredol, ond wedyn mae'r Gweinidog yn penderfynu eu gadael yn eu lle a diswyddo aelodaeth anweithredol gyfan y bwrdd. Mae'n ymddangos i mi ei bod yn groes i gyfiawnder naturiol i ddiswyddo'r bwrdd anweithredol yn ei gyfanrwydd pan mai'r aelodau hynny o'r bwrdd, fel y nododd Mark Polin yn ei ddatganiad heddiw, a gomisiynodd yr adolygiadau allanol mewn ystod o feysydd, fel wroleg, gwasanaethau fasgwlaidd, cyllid, a oedd wedi ategu'r hyn yr oeddent yn ei ddweud ac a brofodd mewn gwirionedd eu bod yn cael gwybodaeth anghywir. [Torri ar draws.] Ac eto—