Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:48 pm ar 29 Mawrth 2023.
Wel, nid ddim wedi cael eu datrys yn llawn mae'r materion yma; mân welliannau sydd wedi bod o gwbl. Mae un frawddeg sydd yn fy nharo i, sef, 'Bu'n rhaid i arolygwyr Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru roi cymorth i un claf oedd angen help ond lle doedd yr un aelod o staff i'w gweld'. Pa mor ofnadwy ydy hynny—bod arolygwyr nid yn unig yno yn gallu gweld y diffygion, ond eu bod nhw'n gorfod camu i mewn i helpu? Mae o'n frawychus.
Drwy'r cyfan, mae'r staff yn cael eu canmol, ac rydyn ni, fel Senedd yma heddiw, yn gallu canmol y staff. Mae eu perthynas nhw efo rheolwyr lleol yn cael ei chanmol hefyd; mae'n werth nodi hynny. Y broblem, a'r hyn rydyn ni'n gorfod gofyn eto heddiw ydy cwestiynau o'r uwch reolwyr hynny—y pwyllgor gweithredol—llawer ohonyn nhw sydd â'u diffyg dealltwriaeth nhw, rwy'n meddwl, o broblemau Betsi Cadwaladr yn deillio o'r ffaith eu bod nhw'n bell yn gorfforol, yn ogystal ag o ran lefel deallusrwydd o'r problemau ac o sefyllfa Betsi Cadwaladr—llawer ohonyn nhw yn swyddogion interim wrth gwrs. Rŵan, y cwestiwn ydy: pam bod y Llywodraeth wedi gadael i bethau lithro ymlaen mor hir? Copi ydy hwn o adroddiad o naw mis ynghynt. Os mai rhoi y bwrdd mewn mesurau arbennig oedd yr ateb, pam aros naw mis? Ond, rŵan eich bod chi, fel Llywodraeth, â gafael ar y bwrdd drwy'r mesurau arbennig yma, pa gamau sy'n mynd i gael eu cymryd i wneud yn siŵr bod y problemau o ran y staffio yn cael eu datrys—bod yna olwg o'r newydd ar sut i fynd i'r afael â phroblemau rotas y staff ac ati?
Yn anffodus, beth sydd gennym ni fan hyn ydy bwrdd sydd wedi dangos dro ar ôl tro ei fod o wedi torri a Llywodraeth sydd yn methu mynd i'r afael â'r sefyllfa trwy gymryd y camau dewr—cymryd y camau pellgyrhaeddol o roi dechrau o'r newydd inni yn Betsi Cadwaladr. Gall y Gweinidog ddim defnyddio cost fel esgus i beidio ag ad-drefnu oherwydd mae wedi costio mwy i drio rhoi trefn ar bethau a methu, a gall y Gweinidog ddim defnyddio fel esgus y ffaith y byddai hynny'n disruptive. Does yna ddim byd mwy disruptive na'r diffyg hyder yma—y diffyg ffydd sydd gan bobl a staff Betsi Cadwaladr rŵan yn y gallu i droi pethau rownd. Gadewch inni gael ddechrau ffres. A wnaiff y Gweinidog gytuno, neu gytuno i'n cwestiwn ni eto heddiw yma i roi cynllun B at ei gilydd achos mae gen i ofn fod hyder pobl yn plan A—cario ymlaen efo Betsi—wedi hen orffen?