Fe symudwn ni nawr at ethol y Dirprwy Lywydd. Yn unol â Rheol Sefydlog 6.12, hoffwn atgoffa Aelodau mai dim ond os yw enwebiad o grŵp gwleidyddol gwahanol i fy un i ac o grŵp â rôl Weithredol y bydd enwebiadau ar gyfer Dirprwy Lywydd yn ddilys yn y lle cyntaf. Fodd bynnag, gellir datgymhwyso’r rheol hon gyda chefnogaeth dwy ran o dair o’r Aelodau unwaith y bydd yr enwebiadau yn hysbys. A oes gennym Aelod o grŵp gwleidyddol gwahanol—? A oes yna enwebiad ar gyfer y Dirprwy Lywydd?

Lywydd, a gaf fi enwebu John Griffiths ar gyfer swydd y Dirprwy Lywydd?

A oes gennym Aelod o grŵp gwleidyddol gwahanol i eilio’r enwebiad yna?

Rwy’n eilio John Griffiths AC.

Diolch. A oes unrhyw enwebiadau eraill?

Rwyf am enwebu Ann Jones.

A oes gennym Aelod o grŵp gwleidyddol gwahanol i eilio’r enwebiad yna?

Hoffwn eilio Ann Jones.

Diolch am hynny. A oes unrhyw enwebiadau eraill? Gwelaf felly nad oes unrhyw enwebiad arall. Cynigiaf felly yn unol â Rheol Sefydlog 6.8—na. Dyna fy nghamgymeriad cyntaf. Os oes mwy nag un enwebiad—olréit. Felly, mae yna ddau enwebiad ar gyfer y swydd, ac fe gynhelir pleidlais gudd o dan Reol Sefydlog 6.8. Cyn hynny, byddaf nawr yn gwahodd yr ymgeiswyr a enwebwyd i annerch y Cynulliad, a byddaf yn eu galw nhw yn y drefn y cawsant eu henwebu. Felly, galwaf yn gyntaf ar John Griffiths i annerch y Cynulliad.

Diolch yn fawr, Lywydd. A gaf fi yn gyntaf eich llongyfarch ar eich ethol i swydd y Llywydd, ac ychwanegu hefyd fy ngwerthfawrogiad o waith Rosemary Butler, y cyn-Lywydd? Credaf y byddai pawb yn y Siambr hon yn cytuno ei bod wedi gwneud llawer iawn o waith da dros y pum mlynedd flaenorol ac yn esiampl dda iawn i'w dilyn.

I’r un perwyl, a gaf fi ddweud hefyd y bydd yn her fawr, os dof yn Ddirprwy Lywydd, i ddilyn y rôl a osodwyd ac a gyflawnwyd gan David Melding? Unwaith eto, Lywydd, credaf y byddai pawb yn y Siambr hon yn cytuno ei fod wedi cyflawni ei ddyletswyddau fel Dirprwy— [Cymeradwyaeth.]—cyflawni ei rôl fel Dirprwy yn anrhydeddus iawn.

Lywydd, mae llawer ohonom wedi bod ar daith hir gyda datganoli. Rwyf wedi bod yma ers y dechrau yn 1999 a bu’n fraint aruthrol gwylio datganoli’n tyfu a datblygu a’r sefydliad hwn yn tyfu a datblygu—yn datblygu ei bwerau, yn datblygu ei rôl a gwella’i enw da ymhlith pobl Cymru. Yn y dyfodol, yn ystod y pum mlynedd nesaf, fe welwn gynnydd pellach yn y pwerau hynny a gwella enw da Cynulliad Cenedlaethol Cymru ymhellach, gobeithio. Rwy'n credu ei bod yn adeg gyffrous iawn gyda Deddf Cymru a’r trefniadau etholiadol sydd i'w penderfynu yma yn cynnig posibiliadau newydd o ran y ffordd rydym yn trefnu ein hunain ac yn ymwneud â phobl Cymru.

Pe bawn yn dod yn Ddirprwy Lywydd, byddwn yn awyddus iawn i chwarae rôl yn datblygu’r gwaith hynod bwysig hwn. Credaf fod gennyf brofiad pwysig, o fod wedi bod yma ers 1999 a hefyd o fod wedi bod yn arweinydd y rhaglen ddeddfwriaethol ac yn Gwnsler Cyffredinol, yn ogystal ag Aelod o’r meinciau cefn yn fwy diweddar wrth gwrs. Felly, rwy’n meddwl bod gennyf lawer iawn o brofiad perthnasol a chredaf hefyd fod gennyf y gallu i gyflawni'r rôl hon yn effeithiol.

Lywydd, a gaf fi ddweud yn olaf ei bod hi’n amlwg yn bwysig iawn sicrhau'r cydbwysedd cywir rhwng y Llywodraeth a'r gwrthbleidiau ac yn fy marn i, yn fwy hanfodol i sicrhau bod hawliau Aelodau’r meinciau cefn nid yn unig yn cael eu gwarchod, ond yn cael eu gwella? Felly, yr hyn y byddwn yn ei ddweud i gloi yw hyn; pe bawn yn dod yn Ddirprwy Lywydd, fy mlaenoriaeth bennaf un fyddai bod yn ddiduedd ac yn deg â phawb, a gofynnaf am eich cefnogaeth ar y sail honno.

Ac Ann Jones.

Diolch, Lywydd, a llongyfarchiadau.

Can I add my thanks to both Rosemary Butler and to David Melding for the times that they were in the Chair during the last Assembly? I’ve come to this fifth Assembly, like John, having been here since 1999, but having grown up with the devolution journey, having grown up being frustrated with the devolution journey on the way, but nevertheless having seen this institution become very much part and parcel of the people of Wales’s legislative programme, but also a way in which we now in Wales can do things differently and separately.

I’d like to echo what John has said. You will all know my frustration, but you’ll also know that I’m an independent-minded person—you’d better ask the front row about how independent minded I was in the last Assembly or Assemblies before—but I have always thought that there is a place here for people who can develop those ideas, develop those skills and be fair to backbenchers. I think John and I both feel that as backbenchers.

I want to develop the women in political life and the Women in Public Life that the former Presiding Officer took—. But I also want to see—. We’re under-represented for people with disabilities and I think we still have a long way to go in the field of disability in accessing people with disabilities—actually allowing them to come forward and play their role in society.

So, I’m asking for support today. I’ve done 17 years. I feel that now is the time for me to come and support the Presiding Officer in changing this fifth Assembly, which will be different. Each one has been different. And I think that this is the time now for me to say: I think I’ve got some new ideas, I’ve got some independent ideas, but I want to listen to all your ideas as well and I want to take them forward together, collectively, as an Assembly, as an institution, but, above all, while remembering that the people of Wales are there and we should be there to serve them. Diolch yn fawr iawn.

Byddwn nawr felly yn gohirio’r cyfarfod er mwyn caniatáu i’r bleidlais gudd gael ei chynnal. Bydd yr Aelodau unwaith eto’n cael 30 munud i fwrw eu pleidlais, ac, unwaith eto, bydd y pleidleisio yn digwydd yn ystafell friffio 13. Rwyf felly yn gohirio y cyfarfod.

Ataliwyd y Cyfarfod Llawn am 14:25.

Ailymgynullodd y Cynulliad am 14:58, gyda’r Llywydd yn y Gadair.

Gynulliad, rwyf nawr mewn sefyllfa i adrodd ar ganlyniad y bleidlais gudd ar gyfer y Dirprwy Lywydd. Fe gafodd John Griffiths 29 pleidlais ac Ann Jones 30 pleidlais. Rwy’n datgan, felly, yn unol â Rheol Sefydlog 6.9, fod Ann Jones wedi ei hethol yn Ddirprwy Lywydd y Cynulliad Cenedlaethol.

Unwaith eto, cyn symud ymlaen, rwy’n credu ei bod hi’n briodol ein bod ni’n cydnabod gwaith y cyn-Ddirprwy Lywydd, David Melding: gwaith craff a diwyd yn ystod y Cynulliad diwethaf yma, yn y Siambr yma, y tu hwnt i’r Siambr yma, ac yn ei waith hefyd fel Cadeirydd amryw o bwyllgorau’r Cynulliad. Felly, a gaf i gymryd y cyfle i ddiolch i David Melding yn fawr iawn ar ran y Cynulliad yma? [Cymeradwyaeth.]

Rwy’n llongyfarch Ann Jones ar gael ei hethol yn Ddirprwy Lywydd, ac yn gofyn iddi, os ydy hi’n dymuno gwneud hynny, i roi ychydig eiriau i’r Cynulliad.

Diolch, Lywydd. A gaf fi ddweud, 'Diolch, John', gan fod John a minnau wedi treulio llawer o amser yn cerdded coridorau—onid ydym, John—dros y diwrnodau diwethaf? A hoffwn ddiolch i John, oherwydd credaf mai’r hyn a wnaethom oedd gweithio gyda'n gilydd er lles y Cynulliad hwn yn y bôn. Ac ni chefais fwyafrif mor fain—cefais fwyafrifoedd main o’r blaen—ond ni chefais fwyafrif mor fain â hyn, ond er hynny, a gaf fi ddiolch i bawb am eu hyder ynof? Rwy’n addo na fyddaf yn eich siomi, ac rwy’n addo y byddaf yn gweithio'n galed iawn i wneud yn siŵr fod y sefydliad hwn yn cael ei gydnabod fel y dylai, a’r hyn ydyw mewn gwirionedd, sef y gorau o'r sefydliadau ar draws y DU. Felly, diolch yn fawr iawn; diolch. [Cymeradwyaeth.]