Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:27 pm ar 15 Mehefin 2016.
Diolch am y cwestiwn. Mae’n bwynt teg i’w nodi ynghylch yr hyn y mae angen i ni ei wneud, ond nid yn gymaint o ran ymateb y gwasanaeth iechyd i’r cynnydd sylweddol mewn atgyfeiriadau canser—yn wir, dros y saith mlynedd diwethaf, mae nifer yr atgyfeiriadau canser brys i mewn i’r GIG wedi dyblu, ac mae’n gyflawniad hynod ei fod wedi llwyddo i ymdrin â’r rheini yn y fath fodd amserol, o ystyried y cynnydd yn y niferoedd—ond mae yna bwynt am ein dealltwriaeth ni fel dinasyddion unigol o negeseuon gofal iechyd a’r ffactorau risg sydd gennym, a manteisio ar y cyfle hwnnw i gael ein sgrinio fel sy’n cael ei ddarparu gan ein rhaglenni mewn gwirionedd. Felly, mae angen deall lle’r ydym yn awr, rhywbeth y bydd Iechyd Cyhoeddus Cymru yn edrych arno, ac mae angen i ni bob amser adolygu a deall lle’r ydym yn llwyddo, beth sydd angen i ni wneud mwy ohono ac yn yr un modd, lle nad ydym yn cyflawni’r hyn y disgwyliwn ei gyflawni. Mae’n rhywbeth rwyf wedi’i ddwyn i’w sylw, nid yn unig mewn perthynas â sgrinio serfigol ond hefyd mewn perthynas â chanser y coluddyn, er enghraifft, hefyd, o ran beth arall y gallem ei wneud. Weithiau, mae’n ymwneud â’r prawf ac felly mae’n ymwneud â pherswadio pobl i wneud mwy i ddiogelu eu gofal iechyd eu hunain, yn awr ac yn y dyfodol.