Part of 2. 2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd, Llesiant a Chwaraeon – Senedd Cymru am 2:36 pm ar 15 Mehefin 2016.
Nid wyf yn credu bod llywodraeth leol yn darparu gwasanaethau iechyd meddwl uniongyrchol, ond maent yn darparu gwasanaethau sy’n effeithio ar iechyd meddwl a lles. Rydym i gyd yn cydnabod hynny. Er enghraifft, y sgwrs yn gynharach am iechyd a gweithgarwch corfforol: mae bod yn heini yn llesol i’ch iechyd corfforol, ond mae hefyd yn anhygoel o dda i’ch iechyd meddwl a’ch lles hefyd. Ac mae yna her onest yma hefyd i bob un ohonom yn y Siambr hon. Pan fyddwn yn sôn am gyllidebau—ac fe sonioch am doriadau i lywodraeth leol—y gwir plaen yw ein bod wedi gorfod gwneud penderfyniad anodd er mwyn cynnal lefel uchel o wariant yn y GIG a gofal cymdeithasol—fel rydym wedi’i wneud—ac rwy’n falch ein bod wedi gwneud hynny. Ac mae gwneud hynny, cael 48 y cant o wariant y Llywodraeth yn yr adran benodol hon, yn golygu bod llai o arian wedi bod ar gael i’w wario ar lywodraeth leol. Roedd hwnnw’n benderfyniad gonest a wnaethom. Os yw pobl am ddod ataf fi neu at unrhyw un arall a dweud, ‘Rydym am weld mwy o arian i lywodraeth leol,’ mae’n rhaid i chi ddod o hyd iddo yn rhywle arall, ac mae hynny’n golygu cyfaddawdu mewn meysydd gwasanaeth eraill.
Mewn gwirionedd, rwy’n cydymdeimlo’n fawr â phobl mewn llywodraeth leol o bob lliw gwleidyddol, sy’n arwain awdurdodau lleol, am y penderfyniadau anodd iawn y byddant yn eu gwneud. Dyna yw’r ystyriaeth onest o gael lefel ostyngol o gyllid ar gael ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru, ac yn gyffredinol: penderfyniadau anodd iawn i’w gwneud. Nid yw’n ymwneud yn unig â gwneud gwasanaethau’n fwy effeithiol gyda llai o arian, ond y gwir gonest fod pobl yn awr yn dewis beth i beidio â’i wneud. Felly, nid wyf am roi ateb slic drwy ddweud yn syml fod awdurdodau lleol angen gwella; mae angen i ni i gyd wneud yr hyn a allwn i wella gwasanaethau a chanlyniadau; mae angen i ni i gyd wynebu’r realiti fod llai o arian i’w wario, ac rydym yn gwneud penderfyniad i ariannu’r GIG, ac mae hynny’n golygu llai o arian ar gyfer llywodraeth leol.