Part of the debate – Senedd Cymru am 5:01 pm ar 28 Mehefin 2016.
Hoffwn ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei ddatganiad a hoffwn groesawu'r sylwadau a wnaeth ynghylch nodi canmlwyddiant brwydr Jutland a brwydr y Somme. Collodd llawer o Gymry eu bywydau, ac mae'n ddyletswydd arnom i’w cofio ac i anrhydeddu eu haberth.
Mae'r bobl hynny sydd wedi gwasanaethu yn y lluoedd arfog yn wynebu heriau penodol oherwydd iddynt wasanaethu, ond mae ganddynt hefyd botensial i wneud cyfraniad gwerthfawr i'w cymunedau, i fusnesau, ac i gyflogwyr. Cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru, wrth gwrs, yw sicrhau bod cymorth priodol ar gael i'w galluogi i wneud hynny. A wnaiff y Llywodraeth gyflwyno targedau penodol ar gyfer amseroedd aros am ofal iechyd meddwl i gyn-filwyr, a pha wasanaeth y mae Llywodraeth Cymru’n ei roi ar waith i sicrhau bod cyn-filwr sydd wedi colli rhannau o’u cyrff yn cael y lefelau gorau o ofal yn y gwasanaeth iechyd gwladol yng Nghymru?
Rwyf yn croesawu datblygu cartrefi pwrpasol i gyn-filwyr, fel Tŷ Dewr yn Wrecsam, fel y dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet, a hoffwn ofyn iddo pa gynlluniau sydd gan y Llywodraeth i adeiladu ar y llwyddiant hwn ac agor cynlluniau tebyg mewn mannau eraill ledled y wlad. Hefyd, pa gymorth sydd ar gael i deuluoedd y bobl hynny sydd yn y lluoedd arfog, a chyn-filwyr? Yn benodol, pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn ystyried eu cymryd i gefnogi plant y bobl hynny sydd yn y lluoedd arfog? Yn olaf, eleni—ac ers blwyddyn neu ddwy bellach—rydym yn nodi canmlwyddiant y rhyfel byd cyntaf, ond pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i barhau ag addysg o ran cynnal yr ymwybyddiaeth o'r digwyddiadau 100 mlynedd yn ôl sydd y tu hwnt i gyfnod swyddogol y canmlwyddiant, gan ystyried addysg hefyd o safbwynt datrys gwrthdaro? Diolch yn fawr.