Mae yna bwynt yn hynny, ond, ar ddiwedd y dydd, mae angen mwy o therapyddion arnom ni. Mae angen mwy o bobl i ymdrin â’r sefyllfa achos mae rhestrau aros yn y math hwn o beth yn hollol, hollol annerbyniol, a hefyd yn y maes ymdrin â chyffuriau ac alcohol neu’r camddefnydd o’r sylweddau yna. Mae hefyd eisiau rhagor o weithwyr yn y maes yn fanna, achos mae yna restrau aros hefyd yn y meysydd yna sydd ag oblygiadau mawr iawn gogyfer iechyd meddwl.

Wrth sôn yn fuan am y problemau efo iechyd meddwl plant, yn sylfaenol, mae’n anodd iawn yn ardal Abertawe cael plentyn i gael ei weld gan y gwasanaeth CAMHS. Rwyf wedi trio sawl tro ac, yn sylfaenol, nid ydyn nhw’n gallu cael eu gweld o gwbl. Mae hyn yn bwynt allweddol: yn nifer o lefydd, nid oes gwasanaeth, neu mae’r person yn cael ei arallgyfeirio yn ôl at y system addysg, fel rydym ni wedi ei glywed eisoes, a phan fo angen iddyn nhw weld rhywun sydd yn y byd seiciatryddol nid yw hynny’n dderbyniol.

Yn nhermau, hefyd, edrych ar yr holl agwedd yma o iechyd meddwl, mae yna berig ein bod ni’n cysidro iechyd meddwl ar ei ben ei hun. Wel, nid yw e, ac fel rydym ni wedi cael cyfeiriad ato eisoes, mae’n rhan o fel rydym ni’n edrych ar berson yn hollol holistaidd: yr agwedd gorfforol, yr agwedd seicolegol, ac, ie, yr agwedd gymdeithasol hefyd, yn ogystal â’r agwedd ysbrydol. Mae’r pedwar peth yn gweu i mewn i’ch gwneud chi’n iach neu ddim. Mae pob egwyddor i’w wneud efo iechyd meddwl—mae’n rhaid inni hefyd gysidro’r ochr gorfforol i’r peth, a hefyd, yn ogystal, yr ochr gymdeithasol.

Yn nhermau cydlynu a chydweithio ar draws gwahanol wasanaethau, rydym wedi clywed nifer o enghreifftiau’n barod, ond gwnaf jest sôn hefyd am yr heddlu, achos, yn nhermau rhai o’r problemau dybryd sydd gyda ni weithiau mewn argyfwng, efo pobl â phroblemau iechyd meddwl argyfyngus lle mae’r heddlu yn rhan o’r broses, mae’n anodd iawn weithiau ffeindio lle diogel i’r bobl yma gael eu trin. Mae hynny yn dod â’r heddlu i fewn i gydgyffwrdd yn benodol felly â’r gwasanaeth iechyd, a byddai’n llawer haws ymdrin efo’r holl sefyllfa ar draws y bwrdd petai gwasanaeth yr heddlu hefyd wedi’i ddatganoli i’r lle yma, achos rydym ni’n gwneud polisïau ac rydym ni’n gwneud rhagor o sŵn y prynhawn yma ynglŷn â’r gwasanaeth iechyd meddwl ac ati, ond mae cryn dipyn o agweddau iechyd meddwl sy’n cael eu ymdrin gyda’r heddlu, sydd ddim, ar hyn o bryd, yn atebol i’r lle yma, a dylen nhw fod. Fe ddylem ni fod yn achub ar bob cyfle i wneud yn siŵr bod gwasanaeth yr heddlu hefyd wedi’i ddatganoli i’r lle yma, fel, pan fyddem yn ymdrin â’r holl wasanaethau iechyd sydd ar gael, bod yr heddlu yn rhan o’r drafodaeth yna.

Ond, yn y bôn, beth rydym eisiau ei weld, fel meddygon, ydy triniaeth gynnar i’n pobl. Mae hynny yn golygu rhagor o ddarpariaeth o weithwyr iechyd, therapyddion siarad ac ati ar y llawr fel ein bod ni’n gallu arallgyfeirio’n cleifion atyn nhw yn uniongyrchol.