5. 4. Datganiad: Yr Adolygiad Ymarfer Plant i Farwolaeth Dylan Seabridge

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:31 pm ar 12 Gorffennaf 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Llyr Gruffydd Llyr Gruffydd Plaid Cymru 3:31, 12 Gorffennaf 2016

Diolch, Ysgrifennydd Cabinet, am eich datganiad chi y prynhawn yma. Mae marwolaeth Dylan Seabridge, wrth gwrs, wedi’n brawychu ni i gyd, ac mae’n ddyletswydd arnom ni fel Cynulliad, ac arnoch chithau fel Llywodraeth, i wneud pob peth posib i osgoi unrhyw bosibilrwydd o achosion tebyg eto. Ni allwn ddweud nad oes achosion eraill tebyg allan yna. Rydych yn sôn yn eich datganiad bod angen ystyried y gwersi. Rydych yn sôn am yr angen i ystyried a phwyso a mesur llawer iawn o elfennau. Ac rwy’n cytuno nad oes angen ymateb byrbwyll i’r hyn sydd wedi digwydd, ond, wrth gwrs, mae’n rhaid inni symud y broses yma ar fyrder, ac nid oes awgrym o amserlen o fewn eich datganiad chi. Felly, liciwn i ofyn i chi roi syniad inni erbyn pryd rydych chi am i’r broses yma gael ei chwblhau, ac felly erbyn pryd y gallwn ni fod yn hyderus na fydd y diffygion a ganiataodd i’r amgylchiadau a arweiniodd at farwolaeth Dylan ddigwydd eto.

Rydych yn dweud ymhlith y pethau rydych am eu hystyried y byddwch yn annog ac yn cefnogi’r gweithwyr proffesiynol yn y meysydd perthnasol yma i weithredu ar yr hyn rydych chi’n galw’n ‘chwilfrydedd proffesiynol’ ac iddyn nhw gael fwy o hyder i allu gweithio’n effeithiol gyda theuluoedd, ond, wrth gwrs, i deimlo’n fwy hyderus wedyn i weithredu, fel rydych chi’n dweud, nid o reidrwydd pan fo tystiolaeth o achos i ofidio, ond pan fo diffyg tystiolaeth o lesiant. Nawr, mae hynny’n newid reit sylweddol, yn fy marn i, i’r modd y bydd gweithwyr yn y maes yma yn dynesu at sefyllfaoedd o’r fath. Mae’n newid y byrdwn o safbwynt y dystiolaeth sydd ei hangen yn ei lle, a byddwn yn rhagweld bod goblygiadau eang iawn i wasanaethau yn sgil newid o’r fath. Byddwn yn gwerthfawrogi, efallai, petaech chi’n gallu ymhelaethu ychydig wrth ymateb i’m sylwadau i nawr ar hynny, oherwydd rwy’n meddwl bod newid i’r graddau yna yn haeddu mwy na dim ond efallai brawddeg mewn datganiad llafar fel hyn. Beth mae’n golygu mewn gwirionedd? Sut y bydd e’n gwneud gwahaniaeth ymarferol i’r gwasanaethau, a pha oblygiadau all fod i adnoddau yn hyn o beth, ac efallai nifer yr achosion a fydd yn gorfod cael eu hystyried? Nid yw hyn i ddweud fy mod yn gwrthwynebu, yn sicr, ond rwy’n meddwl bod angen pwyso a mesur newid pwyslais o’r fath yn ofalus iawn.

Rydych hefyd yn dweud y byddwch yn ystyried yr arweiniad a’r rheoliadau sydd yn eu lle ar gyfer darparwyr gwasanaethau ym maes oedolion a phlant. Wel, mae hynny yn ei hunan yn dipyn o waith i ymgymryd ag e. Ond, mae hynny, wrth gwrs, yn cynnwys, fel rydych yn dweud, y rhai sydd yn dewis addysgu eu plant gartref. Nawr, liciwn i wybod beth arall sydd ei angen arnoch chi i ganiatáu i chi wneud penderfyniad ar hyn, oherwydd, wrth gwrs, rydym wedi cael dau ymgynghoriad yn ystod y Llywodraeth ddiwethaf—un yn ôl yn 2012 ar gofrestru a monitro gorfodol, ac un wedyn y llynedd ynglŷn ag arweiniad anstatudol yn y maes yma. Liciwn i wybod beth yw’ch barn chi fel Ysgrifennydd Cabinet, ac os ydych chi’n teimlo bod dim digon o dystiolaeth gyda chi i ddod i benderfyniad, dywedwch wrthon ni pa dystiolaeth ychwanegol sydd ei angen arnoch chi, oherwydd mae’r mater yma wedi bod yn cael ei drafod ers blynyddoedd lawer, ac rwy’n meddwl nawr bod angen i’r Llywodraeth ddod i benderfyniad ynglŷn â chyfeiriad penodol yn hyn o beth.

The final aspect I’d like to touch upon is that concerning the fact that parents here, of course, didn’t seek medical attention, as they felt it wasn’t required. And whilst we don’t know the reasons for this in this specific case, we are aware, of course, of other cases where hostility to medicine motivated parents to seek inappropriate treatment from alternative medicine practitioners, and children have died, of course, in other cases, as a result. And would you agree that, in general terms, it is important for parents to engage with health professionals, and there can be dangers in seeking treatment from unregulated, alternative medicine practitioners, particularly those hostile to evidence-based medicine? And I’d like to hear from you, Cabinet Secretary, what steps the Government will now be taking to ensure that those dangers are also understood?