Unwaith eto, yn anffodus ni alloch fynychu’r cyfarfod yr wythnos diwethaf, ond esboniodd cynrychiolydd Cymdeithas Milfeddygon Prydain y problemau gyda phrofion hefyd, ac mae angen eu datblygu. Felly, pan gynhaliais eu cyfarfod briffio yn y Cynulliad ar TB gwartheg yr wythnos diwethaf, cyfeiriais at eu sylwadau hanesyddol, ond clywsom yn y cyfarfod hwnnw fod yr adroddiad ar yr hap-dreial difa moch daear yn 2007 wedi canfod bod moch daear yn cyfrannu’n sylweddol at y clefyd mewn gwartheg, a bod trosglwyddo o fuwch i fuwch hefyd yn bwysig iawn. O ran brechu gwartheg, clywsom nad yw brechlyn BCG yn diogelu unrhyw rywogaeth yn gyfan gwbl, nad yw’r prawf gwahaniaethu rhwng anifeiliaid wedi’u brechu ac anifeiliaid wedi’u heintio wedi’i ddilysu eto, a bod hyn yn anghyfreithlon yn yr UE ar hyn o bryd. Cawsom ein hatgoffa bod yr hap-dreial difa moch daear rhwng 1998 a 2006 wedi canfod bod difa moch daear yn rhagweithiol yn lleihau nifer y digwyddiadau TB mewn buchesi gwartheg. Mae Cymdeithas Milfeddygon Prydain yn cefnogi difa moch daear fel rhan o strategaeth gynhwysfawr, ar yr amod ei fod wedi’i dargedu, yn effeithiol ac yn ddi-boen. Er eu bod, fel y clywsom, wedi tynnu’n ôl eu cefnogaeth i’r defnydd o saethu a reolir, maent wedi galw am gyflwyno rhaglenni difa yn ehangach, gan ddefnyddio trapio mewn cewyll a saethu mewn ardaloedd wedi’u dethol yn ofalus yn unig. Felly, rhaid i Lywodraeth Cymru roi camau pendant ar waith i fynd i’r afael â TB gwartheg, gan weithio gyda Chymdeithas Milfeddygon Prydain i gyflwyno’r strategaeth TB gwartheg gynhwysfawr a gwyddonol y maent yn galw amdani ochr yn ochr â’r diwydiant a llawer yn y gymuned wyddonol ehangach. Diolch.