Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 28 Medi 2016.
Yn hollol, oherwydd mae’r cyfnod hyfforddi a gweithio yn y GIG yn ffordd o agor y drws ar yrfa yn y dyfodol yn yr ardaloedd lle rydym yn ei chael hi’n anodd recriwtio iddynt o bosibl.
Rwy’n credu bod nyrsys yn haeddu cael eu talu am y gwaith a wnânt—am weithio’r hyn sy’n cyfateb i swydd amser llawn yn y GIG wrth astudio. Er enghraifft, a yw’n ymarferol iddynt weithio’n rhan-amser mewn bar, neu mewn siop adrannol brysur, efallai, ochr yn ochr â sifftiau 12 awr mewn ysbyty? A yw’n foesol gywir mewn gwirionedd fod nyrsys yn gwneud y gwaith hwn tra’u bod ar leoliad heb gael unrhyw dâl ariannol amdano? Beth sy’n digwydd i ddiwrnod teg o waith am gyflog teg os yw’r fwrsariaeth hon yn diflannu?
Ond rydym yn poeni hefyd am y canlyniadau, wrth gwrs, i’r GIG a’r ffordd y mae’n gweithredu. Byddai cael gwared ar gymorth ariannol i addysg nyrsio yng Nghymru yn cynyddu’r risg o dlodi i fyfyrwyr nyrsio, a gallai annog pobl i beidio â dewis yr yrfa hon yn sgil hynny. Felly, mae posibilrwydd o fethu cyrraedd y niferoedd sydd angen i ni eu hyfforddi. Ar hyn o bryd gan Gymru y mae’r cyfraddau gadael cyn gorffen isaf ymhlith myfyrwyr nyrsio y DU, a byddwn yn awgrymu mai annoeth fyddai peryglu hyn. Atgoffaf y Senedd fod hyd yn oed gohirio’r penderfyniad wedi achosi peth pryder. Nid oes amheuaeth fod yr ansicrwydd y mae hynny’n ei greu yn rhwystro gallu Llywodraeth Cymru i gynllunio gweithlu gofal iechyd y dyfodol.
Cyn i mi orffen, byddaf hefyd yn gofyn am sylwadau gan y Gweinidog yn sgil cyhoeddi adolygiad Diamond ddoe—a all roi sicrwydd y bydd myfyrwyr nyrsio yn gymwys i gael mathau eraill o gymorth prawf modd, ochr yn ochr â myfyrwyr eraill hefyd, ar wahân i’r ddadl rydym yn ei chael heddiw ar y fwrsariaeth.