Part of the debate – Senedd Cymru am 4:52 pm ar 28 Medi 2016.
Rwy’n gobeithio bydd yr Aelod yn deall pam—. Nid wyf eisiau gwneud hynny, wrth gwrs, oherwydd rŷm ni’n cefnogi’r rhaglen rŷm ni wedi’i gosod. Ond rydw i’n hapus i gadarnhau y byddwn ni’n cefnogi cynnig y Torïaid, oherwydd mae’n rhaid dwyn y Llywodraeth yma i gyfrif am raglen sydd yn sâl—sydd yn wag, a dweud y gwir, pan mae Cymru’n haeddu gwell.
I fod yn syml iawn ynglŷn â hyn, nid oes yna data perfformiad nawr yn mynd i fod ynghlwm wrth unrhyw beth y mae Llywodraeth Cymru wedi dweud yn y rhaglen yma. Roeddwn i’n edrych drwy’r ddogfen am ffigurau. Bach iawn o ffigurau sydd ynddi o gwbl. Hynny yw, 20,000 o dai fforddiadwy oedd yn eu maniffesto nhw. Torri cyfraddau ysmygu Cymru i lawr i 16 y cant. Yn y ddogfen gyfan, rhyw ddau darged, felly, i’w cyrraedd erbyn—a 100,000 o brentisiaethau—dau neu dri o dargedau yn unig, o’u cymharu â’r cannoedd o ddangosyddion oedd yn y rhaglen flaenorol. Mae yna gwpl o dargedau, wrth gwrs, sy’n mynd â ni i ganol y ganrif nesaf—hynny yw, 1 filiwn o siaradwyr Cymraeg ac yn y blaen. Wel, nid yw’r rheini’n dargedau yr ydych chi’n gallu dwyn y Llywodraeth i gyfrif arnyn nhw mewn tymor o bum mlynedd.
Hyd yn oed os ydym ni’n edrych ar yr ieithwedd, wrth gwrs, fel sydd wedi cael ei ddweud—iaith aneglur, gwantan, penagored. Lot o ryw bethau fel ‘hyrwyddo’, ‘cefnogi’, ‘gweithio tuag at’. Gallwch chi weithio tuag at rywbeth i ebargofiant. Nid yw’n golygu dim yw dim i unrhyw un—i bobl gyffredin, yn sicr ddim. Mae’n anodd anghytuno â lot sydd yma, ond nid oes affliw o syniad gyda’r un ohonom ni beth maen nhw’n ei olygu, a pha ffon fesur sydd yno i wybod a ydyn nhw wedi cael eu cyrraedd neu beidio.
And it’s not just us saying that—the Institute of Welsh Affairs, the National Union of Teachers, the Electoral Reform Society, Community Housing Cymru, et cetera. Based on this document, there’s a vacuum of leadership, as we’ve seen from Brexit to bovine TB, and based on this document, this risks being the weakest Government, the worst Government, possibly, we’ve had since the days of Alun Michael. It’s not a road map to the future—it’s not taking us anywhere in particular. And if we can’t replace this Government at the moment, then it will fall to us as a legislature to do our best to try and rescue it from the sheer lack of ideas that are currently contained in this document.