9. 6. Datganiad: Gwella Gofal i Afiechydon Difrifol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:46 pm ar 4 Hydref 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Angela Burns Angela Burns Conservative 4:46, 4 Hydref 2016

(Cyfieithwyd)

Weinidog, diolch i chi am eich datganiad heddiw. Mae gen i bedwar maes yr hoffwn ofyn cwestiynau amdanynt gyda chi. Y peth cyntaf yr hoffwn i siarad amdano yw cyd-gynhyrchu—mae hyn wedi dod yn arwyddair i lawer o sefydliadau, gan gynnwys Llywodraeth Cymru a'r GIG. Hoffwn i ddeall yn well yr hyn yr ydych yn mynd i fod yn gallu ei wneud gyda phob un o’r cynlluniau gwahanol hyn er mwyn sicrhau bod cyd-gynhyrchu ac integreiddio go iawn yn digwydd, yn enwedig yn y meysydd sy'n eistedd yn fwy cyfforddus ochr yn ochr â’i gilydd, er enghraifft, gwasanaethau strôc gyda gwasanaethau niwrolegol.

Roeddech chi a minnau mewn digwyddiad dim ond yr wythnos diwethaf pan oedd y niwrolegwyr yn sôn am y ffaith bod ffordd bell iawn i fynd o hyd cyn y gallant sicrhau eu bod yn dylanwadu’n effeithiol ar rai o'r cynlluniau gweithredu hyn, a’u bod yn galw am integreiddio gwasanaethau’n well. Felly, nid dim ond yn y maes hwn y mae, ond mewn meysydd eraill hefyd. Pa fath o gysylltiad yr ydych chi'n ei chael? Sut yr ydych chi’n sicrhau bod gan y bobl sy'n cynnal y cynlluniau hyn gysylltiadau â’r holl gynlluniau eraill sy’n bodoli er mwyn sicrhau ein bod yn cael cymaint o integreiddio a chymaint o gyd-gynhyrchu ag y bo modd?

Mae’r ail faes yn ymdrin ag arferion gorau. Roeddwn yn falch iawn o ddarllen rhai o'r enghreifftiau hyn o arferion gorau yr ydych yn eu dyfynnu yma. Rydych yn sôn am Fwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Caerdydd a'r Fro â'u gwasanaeth adsefydlu integredig peilot saith diwrnod sy'n canolbwyntio ar gleifion strôc, ac rwy’n meddwl eich bod yn siarad am—mae un arall yn rhywle—Brifysgol Caerdydd gyda'i huned gofal ôl-anesthetig.  Byddai gennyf ddiddordeb mewn gwybod pa mor hir y mae'n ei gymryd i’r cynlluniau peilot hyn (a) gael eu cynnal, (b) gael eu gwerthuso, ac (c) yna rhannu’r arferion gorau hwnnw ar draws byrddau iechyd eraill, fel y gallwn ni sicrhau’r enillion hyn drwy’r GIG cyfan ac nid mewn un neu ddau faes yn unig.

Mae’r trydydd maes yn ymwneud â recriwtio a hoffwn i ddweud, er fy mod yn derbyn eich optimistiaeth wrth gyflwyno’r datganiad hwn, mae’n rhaid i mi ddweud bod gennym ni o hyd ganlyniadau gwaeth mewn rhai meysydd—strôc, gofal y galon a chanser. Rydym yn symud i'r cyfeiriad iawn, ond hoffwn i ddeall, yn yr uchelgais i gyrraedd y nodau llwyddiannus a dal i fyny â gwledydd eraill, pa ran sy’n cael ei chwarae gan y prinder ymgynghorwyr arbenigol, y nyrsys arbenigol a’r gweithwyr iechyd proffesiynol eraill yn y meysydd penodol hynny o'r cynlluniau hyn. Sut y mae hynny’n effeithio ar lwyddiant? Siaradais yn gynharach—rwy’n credu eich bod chi yma—â’r Prif Weinidog ynghylch prinder nyrsys epilepsi, er enghraifft. Gan nad oes gennym nyrsys epilepsi, beth am redeg clinigau epilepsi? Nid oes gennym y naill na’r llall. Byddai mentrau fel hyn mewn gwirionedd, yn yr achos hwnnw, yn hyrwyddo darpariaeth well o wasanaethau niwrolegol i gleifion, ac wrth gwrs, yn y pen draw, yn gwella bywyd y cleifion hynny ac yn arbed arian i'r GIG. Oherwydd os yw 70 y cant o bobl yn gallu rheoli eu ffitiau, mae hynny’n well o lawer na bod dim ond 50 y cant o bobl yn gallu gwneud hynny. O ran epilepsi, gallwch ddarllen amdano’n gyffredinol. Rydych chi a minnau’n gwybod bod y broses recriwtio yn broblem wirioneddol. Felly, hoffwn ddeall pa effaith y mae'n ei chael ar y cynlluniau hyn.

Fy maes olaf yw y byddwn i'n hoffi deall yr elfen ariannol ohono. Rwy’n credu eich bod wedi dweud ei fod yn £10 miliwn fesul cynllun. [Torri ar draws.] Deg miliwn o bunnoedd dros bob un o'r cynlluniau? Ie, diolch, oherwydd roeddwn yn meddwl ei fod yn £10 miliwn ar gyfer pob un o’r cynlluniau ac roeddwn yn meddwl, ‘Diwedd annwyl, nid wyf wedi sylwi arnoch yn dyrannu £100 miliwn yn ddiweddar, y dyn hael iawn ag yr ydych chi.' Felly, a wnewch chi ddweud wrthyf, o ran y £10 miliwn hwnnw, sut y caiff ei rannu ar draws yr holl wahanol gynlluniau gweithredu hynny? Pwy sy'n dweud pwy sy'n mynd i gael pa arian, faint o arian? A phwy mewn gwirionedd wedyn sy’n dilyn yr arian hwnnw drwy'r broses gyfan i sicrhau ein bod yn cael gwerth priodol am yr arian hwnnw, a'i fod yn cyflwyno’r canlyniad yr ydym yn ei ystyried yn foddhaol mewn cysylltiad â'r gwerth am yr arian hwnnw?