Part of the debate – Senedd Cymru am 5:36 pm ar 5 Hydref 2016.
Yma, bythefnos yn ôl, ymunodd UKIP â’r pleidiau eraill i gytuno ar gynnig y Ceidwadwyr Cymreig a gynigiwyd gennyf fi, cynnig a oedd yn cydnabod bod yr argymhellion sydd wedi’u cynnwys yn ‘Gweledigaeth ar gyfer Twf yr Economi yng Ngogledd Cymru’ yn cynnig sail ar gyfer gwella perfformiad economaidd gogledd Cymru ac yn galw ar Lywodraeth Cymru i weithio gyda Llywodraeth y DU a Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru i gyflwyno gwelliannau i reilffordd gogledd Cymru. Felly mae’n ddryslyd braidd eu bod, wrth alw heddiw am ddileu prosiect HS2 a defnyddio’r arbedion cyfalaf, a dyfynnaf, ‘i wella’r rhwydwaith rheilffordd presennol, gan gynnwys... diweddaru rhwydwaith rheilffordd gogledd Cymru’, yn mabwysiadu safbwynt anghyson sy’n gwrthddweud ei hun yn llwyr mewn gwirionedd.
Mae adroddiad Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru, ‘Gweledigaeth ar gyfer Twf yr Economi yng Ngogledd Cymru’, a gefnogir gan arweinwyr a phrif weithredwyr y chwe awdurdod unedol yn y rhanbarth, Cyngor Busnes Gogledd Cymru, y ddwy brifysgol a’r ddau grŵp o golegau addysg bellach, yn galw am ddatganoli pwerau gan Lywodraeth Cymru dros gyflogaeth, trethi, sgiliau a thrafnidiaeth. Mae’r cynllun seilwaith i alluogi twf, a nodir o’i fewn, yn cynnwys cyflwyno prosbectws manwl o’r enw ‘Growth Track 360’, ar gyfer gwella gwasanaethau rheilffordd a chysylltedd gyda HS2 yng nghanolfan Crewe—yn cynnwys argymhellion i wella: Gwella amlder a chyflymder gwasanaethau...; Gwella cynhwysedd y rhwydwaith...; Gwella’r stoc gerbydau...; Trydaneiddio’r rhwydwaith...; Gorsafoedd gwell yng Nglannau Dyfrdwy ‘.
Pleidleisiodd UKIP dros hyn bythefnos yn ôl. Cyhoeddwyd y prosbectws ‘Growth Track 360’ ei hun ym mis Mai 2016 gan Gynghrair Mersi a’r Ddyfrdwy, Partneriaeth Menter Leol Swydd Gaer a Warrington a Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru, a galwai am fuddsoddi sylweddol mewn rheilffyrdd i alluogi twf yn economi drawsffiniol gogledd Cymru a rhanbarth Mersi a’r Ddyfrdwy.
Lansiwyd ‘Growth Track 360’, y cyfeirir ato yn y ddogfen, er mwyn sicrhau £1 biliwn o welliannau i’r rheilffyrdd er mwyn trawsnewid economi ranbarthol gogledd Cymru a Swydd Gaer a darparu 70,000 o swyddi newydd dros 20 mlynedd. Mae ei alwadau yn cynnwys, ac rwy’n dyfynnu ohono:
Trydaneiddio’r rheilffordd o Crewe i Ogledd Cymru er mwyn gallu cysylltu’r rhanbarth â HS2 ac er mwyn i drenau cyflym Llundain allu mynd yn eu blaen i Fangor a Chaergybi.
Mae’r buddsoddiadau hanfodol y mae’n manylu arnynt yn cynnwys, a dyfynnaf,
Paratoi ar gyfer HS2... Trydaneiddio rhwng Crewe a Chaergybi: Cyfanswm effaith/ cyfraniad i’r economi o £2.5bn; Caniatáu i drenau Pendolino allu rhedeg o Crewe i Arfordir Gogledd Cymru, a gwasanaethau clasurol sy’n gydnaws â HS2 o bosibl; Er mwyn hwyluso gwasanaethau trydanol i redeg rhwng Arfordir Gogledd Cymru a Manceinion/Maes Awyr Manceinion a chysylltu â Northern Powerhouse Rail.
Mae’r gwelliannau i’r gwasanaeth y mae’n eu rhestru yn cynnwys
Un trên yr awr: Caergybi—Caer—Crewe—Llundain (Euston) (cysylltedd HS2 uniongyrchol).
O dan ‘adenillion ar fuddsoddiad’ a’r hyn y mae’n ei ddiffinio fel ‘cymhareb cost a budd cadarnhaol’, mae’n dweud y bydd paratoi ar gyfer HS2 yn hwyluso gallu i ymestyn gwasanaethau Pendolino a HS2 y tu hwnt i Crewe i Gaer a Gogledd Cymru a
Chysylltedd gyda Lerpwl, Manceinion, Leeds a Phwerdy’r Gogledd.
Mae cynhwysedd ychwanegol, gydag amserau teithio cyflymach, yn hanfodol ar gyfer cymudwyr a chludiant nwyddau, ac mae gallu cysylltu â HS2—ac rwy’n dyfynnu eto o ddogfen ‘Growth Track 360’—yn golygu na all cwmnïau a phobl sy’n ystyried adleoli ddiystyru gogledd Cymru. Bydd cael gwared ar rwystrau a grëwyd gan ddiffyg seilwaith rheilffyrdd yn lleihau tagfeydd, yn gwella logisteg busnesau ac yn denu buddsoddiad a swyddi.
Felly, er budd cysondeb ac undod â gogledd Cymru, rwy’n annog UKIP i gydnabod, fel y gwnaethant bythefnos yn ôl, fod llwyddiant y weledigaeth ar gyfer twf yr economi yng ngogledd Cymru yn seiliedig i raddau helaeth ar gadw prosiect HS2 ac felly i ddychwelyd at y safbwynt a gefnogwyd ganddynt yma bythefnos yn ôl. Diolch.