Part of the debate – Senedd Cymru am 4:27 pm ar 11 Hydref 2016.
Diolch i chi am y gyfres o gwestiynau. Dechreuaf gyda CAMHS. Rwy’n cydnabod ein bod wedi cael gwelliant o tua 21 y cant mewn amseroedd aros ar gyfer pobl ledled Cymru. Fodd bynnag, mae'r nifer yn dal yn rhy uchel, ac mae llawer gormod o bobl yn aros yn rhy hir. Mae hyn yn mynd yn ôl o hyd at wneud yn siŵr bod gan bobl nad ydynt angen y gwasanaeth arbenigol lwybr gwahanol ar gyfer cymorth gwahanol, gan fod bron yn sicr angen cymorth, ond efallai nad CAMHS yw’r lle priodol ar ei gyfer. Dylai'r buddsoddiad yr ydym yn ei wneud mewn staff helpu gyda hynny, hefyd. Felly, mae angen gwneud y ddau beth.
Felly, rwy’n cydnabod bod mwy i'w wneud, ac, yn wir, o ran CAMHS mae'n rhan o'r mater y byddaf yn ei godi gydag is-gadeiryddion. Yn fy nghyfarfodydd rheolaidd gydag is-gadeiryddion rwyf wedi ei gwneud yn glir y bydd hyn yn rhywbeth y byddaf yn dychwelyd ato bob tro y byddwn yn eistedd i lawr. Maen nhw’n gwybod y bydd yn rhaid iddyn nhw ddweud wrthyf ble y maen nhw a pha un a ydynt wedi gwella o ble yr oeddent o'r blaen. Felly, bydd hyn yn rhan o'r atebolrwydd uniongyrchol y byddant yn ei gael gennyf i fel Ysgrifennydd y Cabinet, felly nid yw'n mynd i ddisgyn oddi ar yr agenda. Hyd yn oed pan fyddwn yn cyrraedd sefyllfa lle gallwn ddweud ein bod yn gyfforddus, bydd angen i hynny gael ei gynnal hefyd. Felly, nid wyf yn credu y bydd hyn yn disgyn oddi ar fy agenda benodol, na’u hagenda hwythau, am beth amser i ddod.
O ran y pwyntiau a wnaethoch, byddaf yn hapus i gael trafodaethau pellach gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg am swyddogaeth cymorth mewn ac o amgylch ysgolion, cynradd ac uwchradd. Rwy'n siŵr eich bod chi a llawer o bobl eraill wedi ymweld ag ysgolion yn ein hetholaethau a gweld y gwasanaeth cwnsela mewn ysgolion sy'n bodoli, a’ch bod yn cydnabod y gwerth y mae athrawon a phenaethiaid yn benodol yn ei roi ar y gwasanaeth hwnnw, a'r gwahaniaeth y maent yn credu ei fod wedi ei wneud o ran ymddygiad a chanlyniadau ar gyfer y gymuned ysgol gyfan. Felly, mae'n rhywbeth yr ydym eisiau ei weld yn cael ei gynnal, ac mae cyfeiriad strategol clir i gefnogi gwasanaethau cwnsela mewn ysgolion. Felly, rwy'n fwy na pharod i feddwl am yr hyn y gallwn ei wneud i ddeall beth sy'n gweithio orau, a sut mae pobl yn rhannu arfer, a beth sy’n wasanaeth cwnsela mewn ysgolion effeithiol ar gyfer cymuned ysgol arbennig neu ar draws ardal fwy.
O ran eich cyfres olaf o gwestiynau ar y strategaeth dementia, y gwaith sy’n arwain at ymgynghoriad—mae’r rhanddeiliaid wedi cymryd rhan, maent yn cynrychioli gwahanol rannau o'r gymuned, felly nid yw’n golygu bod Llywodraeth Cymru yn eistedd ar ei phen ei hun, ac mae hynny’n bwysig. Mae hefyd yn bwysig bod y prif swyddog meddygol yn rhan o'r grŵp hwnnw, hefyd, felly mae rhywfaint o arweinyddiaeth uwch gan Lywodraeth Cymru yn ailadrodd pwysigrwydd y strategaeth benodol hon i’r Llywodraeth. Rwy’n gobeithio, pan fyddwch yn gweld yr ymgynghoriad yn dod i mewn y byddwch yn gweld ei fod o ddifrif ac yn ystyrlon.
Wrth gwrs, mi wnaf adolygu'r pwyntiau a wnaethoch am nifer y gweithwyr cymorth, eu rhan a'u swyddogaeth. Mi wnaf adolygu'r pwyntiau am gyfraddau diagnosis. Rwyf eisiau i ni gyrraedd ein targed presennol o 50 y cant, ac yna dylai fod yn ymwneud â, 'A beth felly ydym ni’n mynd i’w wneud nesaf?' Rwy’n disgwyl, yn yr ymgynghoriad, y byddwn yn clywed digon gan bobl am y ddau bwynt hynny, a byddwn yn disgwyl i hynny ddigwydd, ac rwyf yn annog pobl i gael barn ar yr hyn sydd yn yr ymgynghoriad a beth mae pobl yn ei ystyried sy’n bwysig, gan gynnwys os nad yw yno.
Mae hynny'n mynd at eich pwynt olaf ynglŷn â chyflawni. Byddwn, mi fyddwn yn meddwl o ddifrif am gyflawni a sut yr ydym yn gwneud yn siŵr bod goruchwylio uwch a rhesymeg glir ynghylch sut y bydd yr adrodd hwnnw wedyn yn cael ei wneud ar y cynnydd yr ydym yn ei wneud, a pha un a ydym yn gwneud y math o gynnydd yr ydym wirioneddol eisiau ei wneud ac yr oeddem yn bwriadu ei wneud o’r dechrau.