Part of the debate – Senedd Cymru am 6:04 pm ar 11 Hydref 2016.
Rwyf i am wneud pwynt yr wyf i o’r farn ei fod yn un pwysig, sef bod troseddau casineb, ar ba ffurf bynnag y maent yn bodoli, i’w ffieiddio ac na ddylid eu goddef ac, yn wir, y dylid eu cosbi, a’u cosbi’n ddifrifol. Ond, mae'n rhaid i ni gadw hyn mewn persbectif. Mae Prydain, a Chymru yn arbennig, yn wledydd goddefgar. Nid ydym yn rhagfarnllyd. Mae nifer y troseddau casineb a gofnodir mewn gwirionedd yn fach iawn, iawn. Mae'r ffigurau y cyfeiriodd Ysgrifennydd y Cabinet atynt yn adroddiad 2014-15 yn dangos cyfanswm o 2,259. Mae hynny’n 2,259 yn ormod, ond hyd yn oed os oes yna dangofnodi’n digwydd, fel yr ydym ni i gyd yn tybio sy’n digwydd, nid yw'n nifer uchel dros flwyddyn gyfan. Gwnaeth Dawn Bowden y pwynt y gallai’r cynnydd fod yn ganlyniad rhannol i fwy o ymwybyddiaeth o'r dulliau adrodd ac o'r angen i adrodd. Felly, nid wyf yn credu bod hwn yn epidemig, o bell ffordd.
Rydym wedi gweld, yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf, diflaniad Plaid Genedlaethol Prydain, nid yw Cynghrair Amddiffyn Lloegr ond cysgod o’r hyn oedd, ac mae fy mhlaid i, ers blynyddoedd, wedi bod â pholisi o wahardd pleidiau gwleidyddol a pheidio â chaniatáu ffoaduriaid oddi wrthynt i’n rhengoedd ni. Felly, os yw unrhyw un yn ceisio ein henllibio ni drwy ddweud ein bod yn croesawu pobl hiliol, maent i’w ffieiddio eu hunain. Yn wir, cefais fy nghyhuddo gan Joyce Watson y diwrnod o'r blaen yn y Siambr hon o sefyll ar lwyfan o gasineb. Mae hynny ynddo'i hun yn fath o drosedd casineb, am wn i, ac anoddefgarwch. Felly, rwy’n credu y dylai Aelodau ar bob ochr i'r tŷ drin ei gilydd â pharch, fel y dywedodd Bethan Jenkins yn ei sylwadau agoriadol. Yr hyn yr wyf am i’r Siambr hon ei dderbyn yw bod troseddau casineb, ie, wrth gwrs, i’w ffieiddio, ond nid yw'n epidemig ac nid yw'n edrych fel pe bai’n mynd i fod felly.
Mae'r ffigurau sy'n cael eu cofnodi yn yr adroddiad y cyfeiriodd Ysgrifennydd y Cabinet atynt yn dod o wefan True Vision. Nid yw pob un o'r adroddiadau yn cael eu hymchwilio gan yr heddlu, oherwydd mae modd gwneud adroddiadau yn ddienw ac, felly, byddai'n amhosibl i fynd â nhw ddim pellach. Felly, mae hynny'n atgyfnerthu'r pwynt yr oeddwn i wedi dechrau ei wneud ar ddechrau fy araith. Mae hefyd yn hunanddewisol, a dyfynnaf—oherwydd dyma sy’n cyfiawnhau troseddau casineb o ran y ffigurau sy'n cael eu cofnodi:
Nid oes angen tystiolaeth o elyniaeth i ddigwyddiad neu drosedd gael ei gofnodi yn drosedd casineb neu ddigwyddiad casineb... canfyddiad y dioddefwr, neu unrhyw berson arall... yw'r ffactor diffiniol... Nid oes yn rhaid i'r dioddefwr gyfiawnhau na darparu tystiolaeth o'u cred, ac ni ddylai swyddogion yr heddlu na’r staff herio’r canfyddiad hwn yn uniongyrchol.
Felly, mae'n rhaid ystyried y ffigurau sydd gennym yng ngoleuni’r rheolau hunanddewisol hynny. Mewn difrif calon, mae 1 y cant o'r ffigyrau yn cynnwys achosion o ddwyn beic, er enghraifft. Nid wyf yn gwybod beth yw lladrad beic â chymhelliad hiliol, ond rwy’n credu y dylai hynny ein hysbrydoli i fod yn ofalus wrth drin y ffigurau fel pe baent yn Ysgrythur Lân.
Mae'n wir sarhad ar y miliynau a miliynau o bobl a bleidleisiodd o blaid Brexit oherwydd eu hofnau am effeithiau mewnfudo torfol rhy gyflym ar y gymdeithas i ddweud bod eu cymhellion yn rhai hiliol. Yn wir, mae’r Blaid Lafur, wrth honni hynny, yn ymosod ar eu cefnogwyr eu hunain a’u cyn-gefnogwyr, oherwydd roedd y nifer uchaf o bleidleisiau o blaid Brexit yng Nghymru, wrth gwrs, fel y gwyddom, wedi digwydd mewn mannau fel Torfaen, Merthyr, Glynebwy, ac yn y blaen, ac yn y blaen. Felly, rwy’n meddwl ei bod yn gamgymeriad i ni i ganiatáu i'r ddadl ar droseddau casineb grwydro i gilffyrdd gwleidyddiaeth oherwydd, ydyn’, mae troseddau casineb yn rhywbeth i'w ffieiddio ac, i'r graddau y gallwn wneud hynny, i gael gwared arnynt, ond ni fyddwn yn gwneud hynny drwy sarhau pobl nad ydynt yn casáu ac nad ydynt yn bobl hiliol. Felly, mae angen i ni gadw hynny mewn persbectif.
Ydym, rydym yn cefnogi'r cynnig ac rydym yn cefnogi amcanion y Llywodraeth, ac mae'r modd pwyllog y cyflwynodd Ysgrifennydd y Cabinet y ddadl hon heddiw i'w ganmol. O fy rhan i a rhan fy mhlaid, byddwn yn cefnogi'r mentrau y mae'r Llywodraeth wedi eu cychwyn. Ond, os gwelwch yn dda, peidiwch â’n sarhau ni â chyhuddiadau o hiliaeth ac anoddefgarwch.