9. Pa baratoadau y mae Llywodraeth Cymru wedi'u gwneud ar gyfer yr Wythnos Ewropeaidd Lleihau Gwastraff? OAQ(5)0268(FM)

Ein barn ni yw bod pob wythnos yn wythnos i leihau gwastraff. Ni yw'r unig wlad yn y DU i osod targedau lleihau gwastraff, ac, er 2006-07, rydym ni wedi lleihau ein gwastraff cartref gan 14 y cant.

Rwy’n credu bod gan Gymru stori wych i'w hadrodd, ac mae ein hardoll fach iawn ar fagiau plastig wedi cael effaith anhygoel o ran lleihau'r defnydd o fagiau plastig gan 70 y cant. Mae pwyslais yr wythnos Ewropeaidd ar leihau cyfanswm y deunydd pacio gwastraffus, ac rydym ni’n gwybod drwy Plastics Europe, sy’n gymdeithas fasnachu ar gyfer cynhyrchwyr plastig, bod tua dwy ran o dair o'r plastig a ddefnyddir bob blwyddyn yn y DU ar gyfer deunydd pacio. Nawr, cyflwynodd Llywodraeth yr Almaen ddeddfwriaeth ar hyn yn 1996, a oedd yn gorfodi cwmnïau gweithgynhyrchu i ailddylunio pecynnau gwastraffus allan o'u prosesau er mwyn osgoi gwastraff, a’r Almaen yw'r wlad Ewropeaidd uchaf o ran ailgylchu erbyn hyn: mae 70 y cant o'r gwastraff a gynhyrchir yn cael ei adfer yn llwyddiannus a’i ailddefnyddio bob blwyddyn. Beth ydych chi'n feddwl y gallai Cymru ei wneud i ddilyn esiampl yr Almaen, gan ein bod ni’n gwybod bod pobl yn ein cymuned yn cwyno am y ffaith fod cymaint o blastig diangen wedi ei lapio am beth bynnag y maen nhw’n ei brynu?

Yr anhawster, wrth gwrs, yw bod llawer o'r hyn yr ydym ni’n ei brynu yn dod o'r tu allan i’r UE hyd yn oed. O ran Tsieina yn arbennig, mae’r deunydd pacio yn sylweddol oherwydd y pellter y bydd nwyddau yn ei deithio. Felly, mae anhawster i mi ddweud, 'Iawn, rydym ni’n mynd i gael cylch caeedig yng Nghymru', gan fod Cymru mor fach. Rwy’n meddwl bod lle i’w wneud ar lefel y DU ac ar lefel yr UE i annog cael llai—fel bod llai o wastraff posibl ar ddechrau'r broses er mwyn peidio â gorfod ymdrin â’r deilliannau yn y diwedd. Ond, i mi, mae hyn yn rhywbeth y dylid ymdrin ag ef ar lefel lawer mwy, ar lefel rhyngwladol, ar lefel byd-eang, er mwyn sicrhau ein bod yn lleihau cyfanswm y gwastraff posibl yn y lle cyntaf.

Wel, mae yna un peth y gallwn ni ei wneud yng Nghymru, Brif Weinidog, ar sail y lefi bagiau plastig, a chynllun dychwelyd blaendal yw hynny, fel bod y poteli plastig sy’n cael eu defnyddio heddiw yng Nghymru yn cael eu hailddefnyddio a’u dychwelyd, a blaendal yn cael ei dalu yn ôl, yn hytrach na’u bod yn bennu lan ar ein traethau ni.

Wel, ynglŷn â photeli plastig, wrth gwrs, mae yna fodd ailgylchu poteli plastig. Rwy’n gwybod bod awdurdodau lleol yn casglu’r poteli hynny ar wahân—rhai ohonyn nhw, ta beth—o wastraff cyffredin. So, felly, i ni, roedd yn hollbwysig sicrhau bod bagiau plastig yn cael delio â nhw yn y ffordd hyn achos y ffaith nad ydyn nhw ddim yn cael eu hailgylchu ac nid ydyn nhw yn ‘biodegradable’ hefyd. Ond, wrth gwrs, yn y pen draw, bydd yn rhaid ystyried ffyrdd eraill o sicrhau ein bod ni’n ailgylchu mwy.