Rwyf hefyd yn croesawu'r adroddiad hwn ac yn llongyfarch Sally Holland arno. Rwyf hefyd yn croesawu'n benodol yr ymgynghoriad ‘Beth Nesa’ a gynhaliwyd, oherwydd, fel y dywedodd Llyr Gruffydd, ei fod yn sylfaen gadarn iddi seilio ei hargymhellion arni. Cymerodd chwe mil o blant ran yn yr ymgynghoriad hwnnw, o dair i 18 oed, i geisio darganfod beth oedd prif bryderon plant yng Nghymru—beth yw cyflwr plant yng Nghymru. Rwy'n falch iawn bod y comisiynydd yn dweud yn ei hadroddiad nad y lleisiau y byddem efallai yn fwy tebygol o’u clywed yn unig y gwrandawodd arnynt ond lleisiau’r plant hynny nad ydym yn eu clywed yn aml. Rhestrodd plant digartref, rhai sy'n gadael gofal, a phlant Sipsiwn a Theithwyr. Wrth gwrs, roeddwn i o’r farn ei bod yn arbennig o dda y cafwyd 758 o ymatebion gan blant dan saith oed, oherwydd gwn mai ein pwyslais ni yn y Cynulliad hwn yw ceisio cyrraedd plant mor ifanc â phosibl, ac rwy’n meddwl bod cyrraedd y plant hynny sydd dan saith oed yn llwyddiant mawr, oherwydd rwy’n meddwl bod angen i ni ymgynghori â phlant yn ifanc iawn a chael gwybodaeth ganddyn nhw am sut y maen nhw’n teimlo am eu bywydau o'u cwmpas. Un o'r pethau diddorol, nad yw’n syndod, yw mai un o’r pethau yr oedd y plant ieuengaf yr ymgynghorwyd â nhw ei eisiau oedd mwy o leoedd i chwarae, oherwydd rwy’n credu ein bod ni i gyd yn gwybod pa mor hanfodol bwysig yw chwarae, ac, wrth gwrs, mae Llywodraeth Cymru wedi ei chanmol am ddeddfu ar gyfer chwarae. Ym 1926, dywedodd David Lloyd George:

Yr hawl i chwarae yw hawliad cyntaf plentyn ar y gymuned. Chwarae yw hyfforddiant natur ar gyfer bywyd. Ni all unrhyw gymuned ymyrryd â'r hawl hwnnw heb wneud niwed parhaol i feddyliau a chyrff ei dinasyddion.

Rwyf wir yn credu y dylem fod yn gwneud defnydd o bob cyfle sydd gennym i greu cyfleoedd i chwarae i’n plant. Felly, rwy’n meddwl ei bod yn bwysig iawn ein bod yn edrych ar yr amgylchedd, yn enwedig yr amgylchedd adeiledig, er mwyn sicrhau ei fod yn adlewyrchu anghenion ein plant.

O edrych ar yr arolwg yr anfonodd y comisiynydd plant allan, roedd yr arolwg yn gofyn i blant ddewis hyd at dri o’u hoff lefydd i chwarae, o restr o naw o leoedd. Mae'n ddiddorol bod 61 y cant ohonynt wedi dewis y pwll nofio yn un o'r tri o hoff lefydd i chwarae, a’r ddau arall mwyaf poblogaidd oedd parciau a thraethau. Ychydig iawn o blant mewn gwirionedd a ddewisodd y stryd fel un o'u hoff lefydd i chwarae. Credaf fod hyn yn adlewyrchu sut y mae cymdeithas wedi newid yn y bôn, ac nad yw plant yn gallu mynd y tu allan i'w drws a chwarae. Yn amlwg, rydym yn gwybod bod hynny oherwydd y twf mewn traffig, a chredaf fod hyn yn rhywbeth y dylem fod yn cymryd llawer mwy o gamau gweithredu yn ei gylch mewn gwirionedd, gan greu mannau diogel i chwarae. Rwy’n gwybod bod pethau fel strydoedd chwarae a gemau chwarae ar y stryd, mentrau chwarae ar y stryd. Ond, er mwyn cael plant i chwarae’n naturiol yn rhan o'u bywydau bob dydd, rwy’n meddwl y dylem fod yn cynnal llawer mwy o fentrau o’r math hwnnw. Roeddwn i’n meddwl tybed a oedd unrhyw beth y gallai'r Llywodraeth ei wneud i annog mwy o gau strydoedd, gan greu lleoedd mwy diogel.

Yn bersonol, rwy’n credu y dylid cael mwy o leoedd yng nghanol y ddinas i blant chwarae. Rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn mewn amgylchedd trefol, ac mae'n bwysig ein bod yn cael yr adborth gan blant ar y lleoedd sydd gennym a'r hyn y maent yn ei olygu iddyn nhw. Un o bleserau mawr y swydd hon, yn fy marn i, yw cwrdd â chynghorau ysgolion pan fyddant yn dod i'r adeilad hwn ac rydym yn clywed ganddynt, o lygad y ffynnon, yn union beth yw eu barn nhw, gan fod ymgynghori â phlant a rhoi cyfle iddynt ddweud eu barn, rwy’n meddwl, wir yn gwneud iddynt sylweddoli y gallant benderfynu pethau ac y gallant newid pethau.

Rwy'n credu eu bod wedi gallu gwneud hynny trwy waith y comisiynydd plant, oherwydd rwy’n siŵr y bydd pobl yn cofio, am flynyddoedd lawer, y bu cwynion enfawr trwy adroddiadau’r comisiynydd plant am doiledau ysgol. Nawr, mae'r toiledau ysgol yr ydw i wedi ymweld â nhw erbyn hyn yn well o lawer; yn well o lawer. Nid wyf yn gwybod os yw hynny'n cael ei adlewyrchu gan Aelodau eraill, ond, nawr, rwy’n credu bod angen i ni symud ymlaen at ddarpariaeth toiledau cyhoeddus sy'n addas i blant eu defnyddio ac sydd ar gael yn rhwydd, oherwydd credaf fod hynny’n sefyllfa sy'n mynd yn waeth bob dydd. Credaf ei bod yn bwysig iawn fod toiledau cyhoeddus ar gael a bod toiledau cyhoeddus ar gael mewn llyfrgelloedd, oherwydd nid yw hynny'n digwydd ym mhob llyfrgell.

Hoffwn i orffen gydag enghraifft gwirioneddol wych lle yr ymgynghorwyd â phlant yn fy etholaeth i. Mae gennym grŵp yno o'r enw ‘Awen yn y Llyfrgell’. Mae wedi ei sefydlu i gefnogi'r celfyddydau a datblygu'r llyfrgell ar gyfer ei defnydd ehangach yn y gymuned, ac yn ddiweddar cafodd cystadleuaeth ei chynnal i blant i dynnu llun o’u llyfrgell ddelfrydol. Rwy’n meddwl bod gweld y lluniau hynny mor ysgogol ac mor ddiddorol. Gan gysylltu yn ôl at yr ymgynghoriad, mae'n ddiddorol iawn i weld bod gan lawer o'r plant—y rhan fwyaf ohonynt—byllau nofio yn y llyfrgelloedd. Roedd ganddynt ystafelloedd lle y gallent fynd i eistedd yn dawel, ac roedd ganddynt ffynhonnau soda—mae’n ymddangos eu bod eisiau dod â holl bleserau eu bywyd i mewn i'r llyfrgelloedd. Roeddwn i'n meddwl bod hynny’n adlewyrchiad diddorol iawn o ba mor bwysig yw llyfrgelloedd iddyn nhw a sut y maent yn dymuno iddynt gael eu hymestyn. Diolch yn fawr iawn.