Part of the debate – Senedd Cymru am 5:12 pm ar 15 Tachwedd 2016.
Rwy’n llwyr gefnogi'r weledigaeth ar gyfer Cymru sydd gan Sally Holland, Comisiynydd Plant newydd Cymru, sy’n nodi y dylai pob plentyn a pherson ifanc gael cyfle cyfartal i fod y gorau y gallant fod. Rydym i gyd yn dymuno hynny ar gyfer plant a phobl ifanc yng Nghymru a gweddill y DU. Ar y funud, mae'n rhy gynnar i roi barn ar p'un a yw'r swydd ei hun a'r costau cysylltiedig yn fuddiol i blant a phobl ifanc yng Nghymru. Dim ond amser a ddengys. Fodd bynnag, yr ymateb mwyaf trawiadol fydd ymateb plant Cymru eu hunain a'u hadborth.
Roeddwn i eisiau nodi un elfen o'r adroddiad sy'n agos at fy nghalon, sef tudalen 37 a'r darn ar ymgynghoriad i gau ysgol. Ysgrifennodd disgyblion, trwy eu cyngor ysgol, at y comisiynydd yn cwyno am eu hanfodlonrwydd â'r broses ymgynghori a weithredwyd gan yr awdurdod lleol yn gysylltiedig â chynigion i gau ysgolion. Roedd y plant o’r farn bod y broses ymgynghori wedi ei chynnal yn wael, ac roeddynt o’r farn nad oedd eu lleisiau wedi'u clywed. Mae'n ymddangos, o ddarllen yr adroddiad, bod yr ysgol wedi ei chau beth bynnag, a’r mwyaf a gafodd y disgyblion o hyn oedd bod eu lleisiau wedi cael eu clywed o ran y trefniadau i drosglwyddo i'w hysgol newydd. Y cwestiwn yr hoffwn i wybod yr ateb iddo yw hwn: a yw hyn yn golygu nad yw awdurdodau lleol, y rhan fwyaf ohonynt yn rhai Llafur yng Nghymru, yn gwrando ar bobl a phlant yn ardal eu cartrefi. A yw Llywodraeth Cymru yn cyfaddef yma mai trwy’r comisiynydd plant yn unig y caiff lleisiau’r disgyblion eu clywed? Os felly, mae'n hynny’n sefyllfa wael iawn.