Part of the debate – Senedd Cymru am 5:50 pm ar 22 Tachwedd 2016.
Diolch i'r Aelod am ei hymrwymiad parhaus. Ymwelais â'r llinell gymorth Byw Heb Ofn hefyd ym Mangor—rwy’n meddwl mai dyna’r ardal—yn y gogledd, ac mae ganddynt staff gwych yno sy’n ymroddedig iawn i gynorthwyo unigolion agored iawn i niwed wrth iddynt ffonio’r llinell gymorth. Rwy’n rhoi teyrnged i'w gwaith. Yn wir, rwy’n meddwl bod yr Aelod ac Aelodau eraill yn ail-lansiad y cynllun rai wythnosau’n ôl.
Mae hi'n hollol gywir: mae cynyddu ymdrechion yr holl Aelodau yn rhywbeth y dylem ei wneud. Ni ddylem byth anghofio bod hwn yn ddiwrnod ddydd Gwener sydd gennym yn y dyddiadur i gydnabod y materion hyn, ond dylai fod yn norm. Dylai fod yn broses lle mae'n rhan o’r system yn hytrach nag yn ychwanegiad untro. Hwn yw’r peth iawn i'w wneud am y rhesymau iawn.
O ran manylion penodol y strategaeth, rwy'n ddiolchgar am ei sylwadau am y strategaeth. Cafodd y drafft ei ddatblygu o’r dechrau i’r fersiwn derfynol wrth weithio gyda fy ymgynghorydd a hefyd gyda'r sector i geisio creu dogfen yr oedd pawb yn weddol fodlon arni. I mi, roedd hynny'n broses ddeddfwriaethol, ac roedd gennym derfyn amser i gynhyrchu hynny. Rwy’n meddwl fy mod wedi sôn yn y pwyllgor, a dweud y gwir, y bu’n eithaf heriol cyflawni'r strategaeth honno, ond y peth pwysicaf yw’r fframwaith cyflawni. Rwy'n ymddiheuro i Mark Isherwood na wnes i roi’r amserlen fframwaith iddo. Rwyf wir yn gallu ymlacio am hyn, oherwydd rwy’n meddwl bod angen ei wneud, ond ei wneud yn iawn. Rwyf wedi gofyn i ran o'r tîm yn y grŵp cynghori i roi cyngor imi am hyn.
Felly, dydw i ddim yn arbenigwr yn y maes hwn, ac mae gan fy swyddogion sgiliau da yn hyn o beth, ond a dweud y gwir, pobl go iawn sy’n profi hyn sy’n meddu ar yr arbenigedd go iawn. Mae'n rhaid inni brynu’r arbenigedd hwnnw i ddeall pam y mae angen y gwasanaethau hyn, a dyna sut y byddwn yn datblygu'r fframwaith gyda nhw, gan gynhyrchu ar y cyd fel y mae’r Aelod sôn amdano yn y Siambr yn rheolaidd. Ond rhof ymrwymiad i'r Siambr i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau ar y broses honno wrth inni fwrw ymlaen. Nid wyf am iddi fod yn broses hir, ond hoffwn wneud yn siŵr ei bod yn gywir.
Rwy'n ddiolchgar i Elfyn Llwyd am faterion y ddeddfwriaeth o amgylch stelcio. Yn sicr, roedd ef yn iawn i wneud hynny, ac rwy'n gefnogol iawn i’r egwyddor honno. Dylem anghofio am wleidyddiaeth plaid yn y maes hwn, a gwneud y peth iawn am y rhesymau iawn. Yn wir, mae mater rheolaeth gymhellol yn rhywbeth y dylem hefyd fod yn ymwybodol iawn ohono, a gwneud yn siŵr ein bod ni i gyd, gyda'n gilydd, os oes gennym broblem gyda hynny, yn onest am y broses honno ac yn sicrhau ein bod yn rhoi gwybod os ydym yn credu mai dyna beth sy'n digwydd. Ond rwy’n ddiolchgar unwaith eto am ymrwymiad yr Aelod yn ystod y ddadl hon heddiw.