<p>Bil Cymru</p>

Part of 3. 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol – Senedd Cymru am 2:29 pm ar 30 Tachwedd 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:29, 30 Tachwedd 2016

(Cyfieithwyd)

Mae’r Aelod yn tynnu sylw at bwynt hynod o bwysig, ac mae’n debyg fod yn rhaid i mi gyfaddef nad ydym, ar y cam hwn, yn mynd i weld sefydlu yr awdurdodaeth benodol i Gymru yr ystyriwn bob amser ei bod yn broses drosiannol resymol. Roedd yn ddiddorol iawn clywed tystiolaeth yr Arglwydd Brif Ustus i’r Pwyllgor Cyfiawnder yn y Senedd, pan ofynnwyd iddo ynglŷn â’r mater hwn. Ac roedd yn iawn i ddweud bod hwn yn fater gwleidyddol, ond cyfeiriodd yn benodol iawn at y ffaith fod yna gorff cynyddol o gyfreithiau Cymreig, gyda deddfwriaeth arwyddocaol, fel Deddf Tai (Cymru) 2014, a deddfau eraill. Mae mater awdurdodaeth yn creu heriau cynyddol. Ac unwaith eto, credaf mai gwir effaith hyn oll yw y bydd yna, yn anochel, awdurdodaeth benodol i Gymru; credaf y bydd hynny, yn anochel, yn arwain at awdurdodaeth ar wahân ar ryw adeg yn y dyfodol. Gallwn reoli’r systemau sydd gennym am y tro, ond yn amlwg, rydym ar y llwybr tuag at newid awdurdodaethol arwyddocaol.

Hoffwn wneud y pwynt rwyf wedi ei wneud sawl tro, fod yna ryw fath o fytholeg o ran y math o statws sydd wedi datblygu mewn perthynas â’r cysyniad o awdurdodaeth, ac mae hynny’n anwybyddu’r ffaith mai’r rheswm dros fod eisiau creu sail awdurdodaethol i gyfraith Cymru yw ei fod yn ymwneud, yn y pen draw, â gweinyddu cyfiawnder yn effeithlon. A dyna pam y credaf ein bod, yn anochel, ar y llwybr hwnnw, ac fe fyddwn yn cyrraedd yno. Mae’r posibilrwydd o sefydlu rhyw fath o gomisiwn cyfiawnder ym Mil Cymru yn rhywfaint o gysur i mi, a chredaf y bydd hwnnw’n ein galluogi i barhau i edrych ar hynny.

Credaf, hefyd, fod datblygiadau mewn perthynas â phenodi llywydd tribiwnlysoedd ac ati hefyd yn rhoi syniad ynglŷn â’r cyfeiriad y mae deddfwriaeth Cymru a gweinyddu cyfiawnder yn anelu tuag ato, ac yn y pen draw, y cyfeiriad y mae mater yr awdurdodaeth yn datblygu ac yn anelu tuag ato.