<p>Polisi Amaeth</p>

Part of 1. 1. Cwestiynau i’r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:08 pm ar 6 Rhagfyr 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 2:08, 6 Rhagfyr 2016

(Cyfieithwyd)

Nid dyna farn arweinydd y Ceidwadwyr Cymreig, wrth gwrs. Pa un a yw’n torri tir ei hun yn hynny o beth, i ddefnyddio term y bydd yn gyfarwydd ag ef, neu pa un a yw’n siarad fel rhyw fath o ddirprwy ar ran Llywodraeth y DU, dim ond fe sy’n gwybod, ond mae wedi dweud ei fod yn credu bod hwn yn gyfle i gymryd pwerau oddi ar bobl Cymru ac, yn wir, oddi ar Lywodraeth Cymru—barn nad yw'n cael ei rhannu gan yr undebau ffermio. Mae wedi ei ddal yn ei fagl ei hun yn hynny o beth.

Yr un mater, a nododd undebau'r ffermwyr hyn yn gywir y bore yma, y mae angen i ni ei gael yn gwbl gywir, yw mynediad at y farchnad sengl. Maen nhw’n gwybod yn iawn faint o drychineb y byddai os na chânt werthu yn y farchnad honno ar yr un telerau. Yr anhawster, bod pan ddaw i gytundebau masnach rydd, yw bod amaethyddiaeth yn cael ei hepgor bron bob tro. Mae gwledydd yn amddiffynnol iawn o'u hamaethyddiaeth. Rydym ni’n gwybod y byddai rheolau Sefydliad Masnach y Byd, pe byddent yn cael eu gorfodi ar amaethyddiaeth, yn golygu tariff o 70 y cant ar gig oen o Gymru sy'n mynd i mewn i Ewrop. Ni all ffermio yng Nghymru wrthsefyll y math hwnnw o dariff. Ac felly, rwy’n ei gymryd ar ei air, ond mae’n rhaid i mi ddweud wrtho mai’r hyn sy’n gwbl hanfodol i—. Wel, ceir dau beth sy'n hanfodol i ddyfodol ffermio yng Nghymru: sicrwydd ynghylch cymorthdaliadau ar ôl 2020 a dosbarthiad teg o'r arian—nid cyfran Barnett, fel arall byddem ni 75 y cant i lawr o ble’r ydym ni nawr; ac, yn ail, y gallu i werthu ym mhrif farchnad ffermio Cymru, sef yr Undeb Ewropeaidd. Felly, byddai unrhyw fath o rwystr, os bydd ffermwyr Cymru yn wynebu’r rhwystr hwnnw o ran gwerthu i Ewrop, yn—ac rwy’n dewis fy ngeiriau yn gwbl fwriadol yma—drychinebus i ffermio yng Nghymru, a dyna pam mae’n rhaid i fynediad llawn a dilyffethair at y farchnad sengl fod yn egwyddor ddiffiniol i unrhyw Lywodraeth y DU yn ei thrafodaethau â'r UE.