Eitem 5 yw Gorchymyn Cyngor y Gweithlu Addysg (Cofrestru Gweithwyr Ieuenctid, Gweithwyr Cymorth Ieuenctid ac Ymarferwyr Dysgu Seiliedig ar Waith) 2016. Galwaf ar y Gweinidog Sgiliau a Gwyddoniaeth i gynnig y cynnig. Julie James.

Cynnig NDM6180 Jane Hutt

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru; yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Orchymyn Cyngor y Gweithlu Addysg (Cofrestru Gweithwyr Ieuenctid, Gweithwyr Cymorth Ieuenctid ac Ymarferwyr Dysgu Seiliedig ar Waith) 2016 yn cael ei llunio yn unol â'r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 15 Tachwedd 2016.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Ddirprwy Lywydd. Cynigiaf y cynnig.

Mae Cymru ar flaen y gad o ran sicrhau gwell cydgysylltedd a chydnabod y cyfraniad y mae’r holl weithlu addysg yn ei wneud i ddysgwyr yng Nghymru. Rwy'n siŵr y bydd yr Aelodau'n cytuno bod cofrestru'r gweithlu addysg ehangach yn newyddion da gan ei fod yn rhoi'r sicrwydd bod y gweithlu yn cael ei ystyried yn addas i’w gofrestru. Cam 3 yn y broses o gofrestru’r sector addysg yw cofrestru gweithwyr ieuenctid, gweithwyr cymorth ieuenctid ac ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith, ac o 1 Ebrill 2017 bydd hi’n ofynnol i’r ymarferwyr newydd hyn gofrestru gyda Chyngor y Gweithlu Addysg.

Yn sgil ymgynghoriad yn gynharach eleni, ceisiwyd barn pobl ar gynigion i gofrestru’r categorïau newydd hyn o ymarferwyr, a dangoswyd cefnogaeth aruthrol gan y rhai a neilltuodd yr amser a'r ymdrech i ymateb, a diolchaf i bawb a wnaeth. Mynegwyd pryderon y gallai cofrestru effeithio o bosibl ar wirfoddolwyr y sector ieuenctid sy'n aberthu eu hamser rhydd i weithio o fewn y sector. Ni fydd hyn yn digwydd. Fodd bynnag, mae'r Gorchymyn yn caniatáu i unigolyn gofrestru ar sail wirfoddol, ar yr amod eu bod yn bodloni'r meini prawf angenrheidiol a nodir yn y Gorchymyn a’u bod yn fodlon talu'r ffi gofrestru sy’n gysylltiedig.

Bydd cofrestu’r grwpiau newydd hyn gyda Chyngor y Gweithlu Addysg yn cryfhau eu proffil mewn ffyrdd sy'n gefnogol, a fydd yn cydnabod gwerth eu gwaith a'r cyfraniadau a wnânt ym mywydau pobl ifanc.

Mi fyddwn ni yn cefnogi’r Gorchymyn yma, ond mae gen i jest un neu ddau o bwyntiau y byddwn i’n hoffi eu gwneud, ac efallai y byddai’r Gweinidog yn gallu ymateb iddyn nhw.

Mi ddylwn i hefyd ddatgan diddordeb fel un o lywyddion anrhydeddus Cyngor Cymreig y Gwasanaethau Ieuenctid Gwirfoddol.

Nid yw dim ond cofrestru unigolyn sydd yn weithiwr ieuenctid, wrth gwrs, yn mynd i sicrhau gwella ansawdd y gwasanaeth y maen nhw’n ei ddarparu o reidrwydd. Mae ffactorau eraill, fel sicrhau bod adnoddau digonol ar gael a mynediad at ddatblygiad proffesiynol parhaus, hefyd yn bwysig. Mae angen sicrwydd, rwy’n meddwl, y bydd yna lwybrau clir a hygyrch o ran cymwysterau o lefel 2 i lefel gradd i’r gweithwyr ieuenctid yma. Felly, rwyf eisiau ymrwymiad gan y Gweinidog mewn gwirionedd y bydd y gefnogaeth honno ar gael ac y bydd yna adnoddau ar gael i sicrhau bod y llwybr hwnnw yn un y mae’r gweithwyr yma yn gallu cael mynediad iddo fe.

Hefyd, wrth gwrs, ni all y Cyngor Gweithlu Addysg orfodi cofrestru ar unigolion nad ydyn nhw’n gwybod amdanyn nhw. Mae’n bosibl iawn fod yna nifer o unigolion, ac efallai mudiadau, allan yn fanna yn darparu gwasanaethau, ac unigolion sydd wedi cael cymwysterau hefyd i wneud hynny, ond nid ydyn nhw, fel rwy’n dweud, yn ymwybodol eu bod nhw allan yna’n darparu’r gwasanaeth. Felly, sut ŷch chi’n rhagweld y bydd y Cyngor Gweithlu Addysg yn delio â hynny, ac yn sicrhau bod pawb a ddylai fod wedi’u cofrestru wedi cael eu cofrestru?

Wel, ynglŷn â’r pwynt cyntaf, caiff hyn ei groesawu oherwydd, fel y gŵyr yr Aelod, rydym wedi gweithio'n galed iawn i sicrhau bod gweithwyr ieuenctid yn arbennig—mae hyn yn amlwg yn cynnwys ymarferwyr dysgu seiliedig ar waith hefyd—ond gweithwyr ieuenctid yn arbennig, yn cael y gydnabyddiaeth y maen nhw’n bendant yn ei haeddu, ac mae cofrestru yn eu galluogi i gael gafael ar y trefniadau o ran datblygiad proffesiynol parhaus a llwybrau dysgu. Rydym wedi ei seilio ar gymhwyster yn dilyn ymgynghori helaeth ynglŷn â sut i wneud hynny a phwy i’w cynnwys. Yr hyn y byddem ni'n ei ddisgwyl yw y bydd awdurdodau lleol sy'n cyflogi rhywun nad oes ganddyn nhw’r cymhwyster perthnasol, yn eu cynorthwyo i’w gyflawni. A dyna’r pwynt i ryw raddau mewn gwirionedd: sicrhau bod y proffesiynoldeb hwnnw yn rhan o’r gweithlu y mae arnom ni ei eisiau cymaint. Felly, byddwn i’n disgwyl i hynny ddigwydd. Y mae yn ei ddyddiau cynnar, ond rydym ni’n disgwyl i hynny ddigwydd, yn sicr. Nid fi yw’r Gweinidog dros waith ieuenctid mwyach mewn gwirionedd; fy nghydweithiwr, Alun Davies, ydyw, a bydd ef yn sicrhau y caiff y cynigion eu gweithredu ar y sail honno.

Ar sail arall, o ran sut y byddwn ni’n cael gafael ar unrhyw un sydd—. Rwy'n credu mai’r hyn yr ydych chi’n gofyn amdano yw: sut y byddwn ni’n gwybod ein bod ni wedi cael gafael ar bawb a ddylai gael eu cofrestru? A'r ateb i hynny yw, os nad ydyn nhw wedi cofrestru, ni fyddan nhw’n gallu gweithio yn y sectorau hynny sydd wedi’u gwahardd, felly bydd y mater yn datrys ei hun. Os oes rhagor o fanylion ynghlwm wrth hynny, yna rwy'n ofni, gan nad fi yw’r Gweinidog dros waith ieuenctid mwyach, nad wyf yn ymwybodol ohonyn nhw. Felly, os oes unrhyw beth sy’n ychwanegol at hynny, yna caf ateb ysgrifenedig i chi. Nid wyf yn ymwybodol ohono ar hyn o bryd, ond os oes rhagor o fanylion, byddaf yn ysgrifennu atoch chi.

Diolch. Y cynnig yw derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Na. Felly, cytunir ar y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.