8. 6. Dadl ar y Gyllideb Ddrafft ar gyfer 2017-18

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:52 pm ar 6 Rhagfyr 2016.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Lloyd David Lloyd Plaid Cymru 5:52, 6 Rhagfyr 2016

Gyda dim diddordeb ynglŷn â ‘Strictly’, ond gyda diddordeb mawr yn y ddadl yma ar y gyllideb ddrafft, gallaf ddiolch am bob cyflwyniad a dweud y gwir, bron, yn bendant ar yr ochr yma o’r Siambr. Yn benodol, felly, gwnaf ganolbwyntio ar y cytundeb yma rhwng y Blaid Lafur a Phlaid Cymru sydd wedi delifro beth sydd gyda ni i’w archwilio o’n blaenau ni.

Buaswn i’n cytuno efo’r sylwadau yna bod angen rhagor o dryloywder yn y broses gyllidol yma fel ein bod ni’n gallu mynd i’r afael efo lle yn union—. Os ydym yn penderfynu addo ein bod ni’n mynd i wario ar rywbeth, mae eisiau gwneud yn siŵr ein bod ni’n gallu gweld i sicrwydd—pob un ohonom ni, o bob plaid—i allu profi inni ein hunain, cyn inni allu pleidleisio, bod yr addewidion wedi cael eu gwireddu, a’n bod ni’n gweld datblygiad yn y broses gyllidol llawer mwy tryloyw hon, i adlewyrchu’r geiriau rydym wedi’u clywed gan Adam Price a hefyd gan Sian Gwenllian ac eraill yn y Siambr yma y prynhawn yma.

Wrth gwrs, rhan o’r gyllideb yn unig ydy’r cytundeb yma rhwng Llafur a Phlaid Cymru. Rydym yn gefnogol, yn naturiol, o’n gwaith ni a gwaith caled Adam Price, a’r tîm, i’r perwyl yna, ac mae hynny’n ddigon i wneud yn siŵr y byddwn ni, fel plaid, yn ymatal pan mae’n dod i bleidlais ar y gyllideb ddrafft yma.

Roeddwn yn mynd i ganolbwyntio’n fyr ar fy rhan i, felly, fel portffolio, sef diwylliant a threftadaeth. Wrth gwrs, mae’r cytundeb yma rhwng Plaid Cymru a Llafur wedi sicrhau rhyw £3 miliwn yn ychwanegol i’r celfyddydau. Mae hynny’n golygu cynnydd yng nghyllidebau Cyngor Celfyddydau Cymru, cynnydd yng nghyllideb amgueddfa genedlaethol Cymru, y llyfrgell genedlaethol a Chyngor Llyfrau Cymru—cynnydd yn eu cyllideb ar ben beth y buasent wedi cael eu dosrannu yn barod.

Wrth gwrs, mae’r cytundeb ariannol yma o £3 miliwn hefyd yn golygu arian i gael astudiaethau ddichonoldeb i amgueddfa bêl-droed genedlaethol yn Wrecsam, ac wrth gwrs astudiaethau dichonoldeb oriel gelf gyfoes hefyd. Mae hynny yn gadael rhywfaint o arian i ni gynnal diwydiant cerddoriaeth Cymreig a hefyd y celfyddydau perfformio.

Mae yna gryn dipyn i ni allu ei groesawu fel plaid yn y cytundeb yma rhwng Plaid Cymru a’r Blaid Lafur. Wrth gwrs, fel yr ydw i wedi’i ddweud eisoes, dim ond un rhan o’r gyllideb gyfan ydy hwn—un rhan o’r gyllideb ehangach. Nid ydw i’n mynd i ailadrodd rhai o’r gosodiadau, ond buaswn i’n cytuno efo nifer fawr o eiriau sydd wedi cael eu dweud y prynhawn yma ynglŷn â nid jest tryloywder y broses ond wrth gwrs efo’n blaenoriaethau ni fel cenedl pan rydym ni’n wynebu argyfwng cyllidol fel hyn.

Ond rydym ni, ar y meinciau hyn, yn falch o beth yr ydym ni wedi’i gael, sy’n dilyn gwaith caled rhwng Adam a’r Ysgrifennydd Cabinet. Rydym ni’n falch o allu bod wedi diwygio beth oedd o’n blaenau ni. Byddai wedi bod yn llai o waith hebom ni. Rydym ni’n falch o hynny, ac mae hynny yn ddigon i’n gwneud ni ymatal pan mae’n dod i’r bleidlais. Diolch yn fawr iawn i chi.